vertalers aan het woord – Boekvertalers

Vertalers aan het woord – zomer 2025

Deze zomer werd bekend dat de Martinus Nijhoffprijs, nog altijd de grootste vertaalprijs, naar Mark Leenhouts gaat voor zijn al prachtige vertalingen uit het Chinees, de vreemdste van alle talen waaruit hij kon kiezen, zoals hij zelft zegt in een filmpje bij de uitreiking die inmiddels heeft plaatsgevonden:

Lees het juryrapport of de lofrede van Fresco Sam-sin, beide in pdf.

De winnaars van de Europese Literatuurprijs 2025 zijn inmiddels ook bekend: vertaler Adri Boon en auteur Irene Solà, met haar door hem uit het Catalaans vertaalde Ik gaf je ogen en je keek in de duisternis (Cossee). Lees op de site van het Letterenfonds meer over de toekenning. Toeval of niet, maar Stijn van der Loo publiceerde in de Vertalersgalerij deze zomer een portret van Adri Boon:

Ook op VertaalVerhaal zijn deze zomer nieuwe verhalen verschenen en één daarvan is van Adri Boon:

- Vertalers voor de radio – Kenneth van Zijl in gesprek met Ton Naaijkens, Jeanne Holierhoek, Rudy Kousbroek en Robbert-Jan Henkes.
- Knarsen slanke panden van angst? – Jan Pieter van der Sterre.
- Geur, kleur en klank van Ik gaf je ogen en je keek in de duisternis – Adri Boon.
- Dankwoord bij de aanvaarding van de Aleida Schot-prijs 1983 – Jan Robert Braat.
- Pas op, vertaald door een robot – Sander Becker.
- Mirjam was de beste – Mirjam de Veth, 8 mei 1953 – 30 mei 2025 – Jacqueline Oskamp.
- Lekker weer alleen – Erik Pezarro in gesprek met Jan Fastenau.
- Dankwoord bij de aanvaarding van de Letterenfonds Vertaaltalent Prijs 2025 – Charlotte van Rooden.

Een enkele keer dook hier wel eens een bijdrage op uit Vrijdag Vertaaldag, de ongeveer tweewekelijkse rubriek van vertaaltijdschrift Filter. Vanaf nu proberen we alle afleveringen hier te signaleren. Hieronder vind je de laatste tien. Op de site van Filter zijn nog veel meer afleveringen te vinden.

Week 36: Onno Kosters – Deel 2 van Onno Kosters’ artikel over Byrons gedicht Darkness en de vertaalgeschiedenis ervan.
Week 34: Onno Kosters – Deel 1 van Onno Kosters’ artikel over Darkness en de achtergronden.
Week 31: Laura Molenaar – De vertaler als acteur, het vertalen van acteurs
Week 29: Daan Stoffelsen – Net als ons katje, de perfecte vrijheid in Bette Westera’s vertalingen
Week 27: Bas Belleman – Wisselvallig, met kans op een ja
Week 26: Désirée Schyns – In memoriam Mirjam de Veth, 8 mei 1953-30 mei 2025
Week 24: Katinka Tiemersma – Wisselvallig, met kans op een nieuwe sonnetvertaling
Week 22: Gys-Walt van Egdom – Het Lexicon van Gevoelige Woorden: het o-woord
Week 18: Cees Koster – Altijd weer mei, altijd weer lover
Week 16: Ton Naaijkens – De laatste vertaler

Op 30 september wordt bekend wie de winnaars zijn van de Filter Vertaalprijzen. De uitreiking vindt plaats in Utrecht. Lees meer over de genomineerden en die avond.

Spreken vertalers in tongen?

Vertalers aan het woord in juni

Tot voor kort was er nog nooit een boek van de Argentijnse Mariana Dimópulos in het Nederlands verschenen. Maar onlangs zag bij uitgeverij Cossee Spreken in tongen het licht, een boek waarin de vertaler Duits en Engels in gesprek gaat met J.M. Coetzee over talen en vertalen. En dat leidt tot allerlei intrigerende overpeinzingen en uitspraken. Zo noemt Coetzee zijn Nederlandse vertaler zijn ‘Nederlandse tweelingbroer’. Ook nu werd de Zuid-Afrikaan vertaald door Peter Bergsma, terwijl zijn vertaalster voor het conto kwam van een andere vertaler Engels, Anna Helmers-Dieleman. Wat de vraag oproept of dat is gebeurd omdat er zoals gebruikelijk bij Engelse titels weer haast was geboden bij het maken van de vertaling of omdat de twee stemmen zo ook twee vertaalstemmen kregen? De Nederlandse vertalers werkten eerder samen aan het door Coetzee herziene Van man tot man van Olive Schreiner dat in januari al bij Cossee verscheen.

Ook vertaler Robert-Jan Henkes heeft zo zijn ideeën over taal en vertalen en die heeft hij bijeengebracht in Vertalen wat er niet staat, een titel waarin naast een bekende uitspraak van Karel van het Reve en een titel van Arthur Langeveld Nijhoffs beroemde regel ‘Lees maar, er staat niet wat er staat’ lijkt mee te spelen. Of dat betekent dat Henkes aanschurkt tegen Nijhoffs ideeën over taal, poëzie en vertaling oordele de lezer zelf. Een van de eersten die het boek bespreekt, voor en na lezing, is de met de Nijhoffprijs bekroonde Ton Naaijkens op de site van Filter: https://www.tijdschrift-filter.nl/webfilter/recensies/2025/robbert-jan-henkes-vertalen-wat-er-niet-staat/

In de Vertalersgalerij verscheen deze maand een mooi portret van Jos Vos, de gelauwerde vertaler van Japanse klassieke teksten.

VertaalVerhaal kwam deze maand met vijf verhalen:

– De bedscène uit Mario Vargas Llosa’s Voor uw liefde – Arie van der Wal
– Van moord onder studenten tot de dood van een studie, Jan Fastenau in gesprek met Peter Verstegen
– Taal als aangewaaide rijkdom – Profiel van Marietje d’Hane-Scheltema, door Jacqueline Oskamp
– Vertalen in beeld – Rien Verhoef
– Dankwoord bij de aanvaarding van de Amy van Markenprijs 2025 – Janny Middelbeek-Oortgiesen

Vertalers aan het woord in mei

De Vertalersgeluktournee die de Europese literatuurprijs vergezelt – zie eerder bericht – is alweer van start gegaan. Klik hier of op de dag voor meer info.

Dinsdag 20 mei, 19.30
Kunstlievend Genootschap Pictura, Groningen
Met vertalers Adriaan van der Hoeven & Edith Koenders (De A van Asta – Tine Høeg) en Liedwien Biekmann & Tjadine Stheeman (Lied van de Profeet – Paul Lynch)
Donderdag 5 juni, 19.30
Boekhandel Hijman Ongerijmd, Arnhem
Met vertalers Roel Schuyt (De engel van het verdwijnen – Slobodan Šnajder) en Martine Woudt (Waak over haar – Jean-Baptiste Andrea)
Donderdag 12 juni, 17.30
Boekhandel Broese, Utrecht
Met vertalers Josephine Rijnaarts (Lichtspel – Daniel Kehlmann) en Annet van der Heijden & Alyssia Sebes (Slechte gewoontes – Alana S. Portero)
Woensdag 18 juni, 20.00
Boekhandel Van Pampus, Amsterdam
Met vertalers Nicolette Hoekmeijer (Helder – Carys Davies) en Kitty Pouwels (In orbit – Samantha Harvey)

Vertaalster Kitty Pouwels doet niet alleen mee aan deze tournee, maar is ook een podcast begonnen onder de titel Zwemmen met Cassandra. De eerste aflevering staat inmiddels online op de podcastsites waaronder Apple en Spotify.

Op Vertaalverhaal verschenen deze maand vier verhalen:

Van bosnimfen en boomklevers, kweesten en kraaiheide – over Erfgrond van Maria Turtschaninoff door kersverse Amy van Markenprijswinnaar Janny Middelbeek-Oortgiesen
Over de hardheid in Trieste tijger van Neige Sinno door Martine Woudt
Behoorlijk rad door Ralph Aarnout
Dankwoord bij de aanvaarding van de Aleida Schot-prijs 1981 door Gerard Cruys, pseudoniemn van Gerard Kruisman

En op de Vertalersgalerij presenteert Stijn van der Loo een nieuw portret met beelden uit 2011 van Emmanuel Kummer, vertaler van Célines Reis naar het einde van de nacht.