Boekvertalers Over het vak, de vertaler, de wereld en het boek

27 februari 2009

Elly Jaffé Prijs 2009 voor Mirjam de Veth

Filed under: Diversen,Eigen werk,Uncategorized — Tags: , — Redactie @ 0.33 uur

ponsseizoenenomslagDe Elly Jaffé Prijs, een tweejaarlijkse oeuvreprijs voor literaire vertalingen uit het Frans, is toegekend aan Mirjam de Veth.

De jury over haar vertaling De seizoenen (Les saisons) van Maurice Pons:

‘De vertaling getuigt van grote lexicale vindingrijkheid en accuratesse. De complexiteit van de zinnen is gerespecteerd zonder dat het Nederlands aan elegantie heeft ingeboet. Het resultaat is een prachtige combinatie van trouw aan de tekst en optimale nuancering.’

De prijs, bestaande uit veertigduizend euro, is een van de grootste literaire prijzen van Nederland.

De feestelijke uitreiking vindt plaats op donderdag 11 juni a.s. om 16.00 uur in Maison Descartes te Amsterdam (Vijzelgracht 2a).

Tevens wordt dan het Elly Jaffé Stipendium, bestemd voor een veelbelovende beginnende vertaler, uitgereikt. Het stipendium, groot zevenduizend euro, is dit jaar toegekend aan Tatjana Daan.

De tweejaarlijkse Elly Jaffé Prijs – voor vertalingen uit het Frans – werd in 2001 ingesteld op initiatief van mevrouw Elly Jaffé. De toekenning geschiedt door het bestuur van de Dr Elly Jaffé Stichting. De stichting wordt beheerd door de Vereniging van Letterkundigen (VvL), een afdeling van de Vereniging van Schrijvers en Vertalers. De prijs werd achtereenvolgens uitgereikt aan Hans van Pinxteren, Marianne Kaas, Rokus Hofstede en Jeanne Holierhoek. De uitreiking in 2005 was de eerste na het overlijden van mevrouw Jaffé (op 16 november 2003).

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Janne Rijkers, Vereniging van Letterkundigen (VvL), De Lairessestraat 125, 1075 HH Amsterdam, 0206240803, rijkers@vsenv.nl, www.vvl.nu

23 februari 2009

Interviews met vertalers

Filed under: Diversen,Voor het voetlicht — Tags: , — Richard Kwakkel @ 13.22 uur

Mathias Enard, Zone [omslag]‘American in Paris’ Lauren Elkin interviewt op haar blog Charlotte Mandell, die Les bienveillantes van Jonathan Littell* in het Engels vertaalde en nu werkt aan Zone van Mathias Énard. Over dat laatste werk schrijft François Busnel in L’Express: ‘Een van de beste boeken van het jaar. Ambitieuzer en veeleisender dan alle andere. Een absolute must.’ Het werd eind 2008 bekroond met de Prix décembre, de laatste in een jaarlijkse reeks literaire prijzen die begint met de prestigieuze Goncourt en die door de gewaagde keuzes van de jury ook wel liefkozend de anti-Goncourt wordt genoemd. (more…)

20 februari 2009

Vertaalslag 2009: de zin en onzin van hervertalen

Filed under: agenda — Tags: — Gerda Baardman @ 9.28 uur

Tijdens de Boekenweek, op donderdag 12 maart, organiseren de vertalers van de VvL een avond over de zin en onzin van hervertalen. Wanneer is een boek aan hervertaling toe? En wie bepaalt dat? Hoe hedendaags moet het Nederlands van een vertaalde klassieker zijn? Is het misschien beter om een oude vertaling te moderniseren in plaats van een nieuwe vertaling te maken? Deze vragen komen uitgebreid aan bod.

Aan het woord komen deskundigen van diverse organisaties binnen het boekenvak, zoals Maarten Asscher, Henk Pröpper, Nicolaas Matsier, Marita Mathijsen en natuurlijk de vertalers zelf.

Programma Vertaalslag 2009

19.15 Inloop
19.30 Inleiding Martine Vosmaer (voorzitter Werkgroep Vertalers VvL)
19.40 – 20.40 Schrijver Nicolaas Matsier vertelt over zijn hervertaling van Alice in Wonderland
Acteur Felix-Jan Kuypers draagt voor uit verschillende vertalingen van Shakespeare
De verschillende versies van The Catcher in the Rye worden vergeleken.

20.40 – 21.00 Pauze

21.00 – 22.00 Debat aan de hand van de stelling: ‘Heeft een vertaling een houdbaarheidsdatum?’ onder leiding van Peter Bergsma (directeur Vertalershuis) met als deelnemers: Maarten Asscher (directeur Athenaeum Boekhandel, schrijver), Henk Pröpper (directeur Nederlands Literair Productie- en Vertalingen Fonds), Marita Mathijsen (hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de UvA) en Pieter Swinkels (redacteur uitgeverij De Bezige Bij)

Datum: donderdag 12 maart
Locatie: Perdu, Kloveniersburgwal 86 te Amsterdam, bereikbaar vanaf het Centraal Station met tram 4, 16, 24 of 25 (halte Spui) of metro 51, 53 of 54 (halte Nieuwmarkt).
Tijd: 19.15 – 22.00 uur

We sluiten af met een borrel. Tijdens de borrel wordt de Vertaalengel uitgereikt, een prijs die in 2008 in het leven is geroepen door de Werkgroep Vertalers en die deze avond zal worden toegekend aan het forumlid dat zijn of haar standpunt met de sterkste argumenten verdedigt.

17 februari 2009

De persklaarmaker: bedreigende of bedreigde diersoort?

Filed under: vertaalpraktijk — Tags: , — Gerda Baardman @ 14.22 uur

vingertjeIn Vertalië wordt, zoals u inmiddels weet, veel geklaagd over de persklaarmaker. Het zou om een zeer lage diersoort gaan, door uitgevers ingezet om het werk van de deskundige, toegewijde vertaler met lelijke, onterechte strepen te ontsieren en in de kantlijn te voorzien van opmerkingen die getuigen van een totaal gebrek aan intelligentie, eruditie, inzicht, aandacht en gevoel voor humor. Dit met het oog op de gemiddelde lezer, van wie iedereen weet dat het hem ten enenmale ontbreekt aan intelligentie, eruditie, inzicht, aandacht en gevoel voor humor. Voor deze lezer moet de tekst geschikt worden gemaakt – door een soortgenoot. Het spreekt vanzelf dat die soortgenoot daarvoor niet meer dan een grijpstuiver hoeft te ontvangen, want wat eet zo’n beest nou helemaal? Onverteerbare zinnen die niemand blieft en een scheutje gal of azijn op zijn tijd, meer niet. En daar mogen deze dieren heel blij mee zijn, want ze kunnen niets, anders gingen ze wel wat anders doen. Andermans werk afkatten, dat is het enige waar ze goed in zijn.

Tot zover het vooroordeel. Nu de feiten. (more…)

13 februari 2009

Net uit: Het huis aan het strand

Filed under: Diversen — Tags: — Redactie @ 13.13 uur

Hieronder vertelt Richard Kwakkel over Het huis aan het strand, zijn vertaling van The House at Sugar Beach van Helene Cooper, verschenen bij uitgeverij Mouria.

Cooper, Huis  aan het strand [omslag] `Wat een stomme plek om te sterven. Wat een stomme oorlog om in te sterven,’ denkt Helene Cooper nadat ze door militairen uit haar door een tank geplette Humvee is getrokken. Het is begin 2003. Cooper doet als gelouterd buitenlandcorrespondent voor The Wall Street Journal verslag van de oorlog in Irak. `Als ik dan toch dood moet in een oorlog, dan in mijn eigen land, in Liberia,’ denkt ze als blijkt dat haar zware en onhandige ABC-pak niet is volgezogen met haar eigen slagaderlijke bloed, maar met olie. In het woestijnzand ten zuiden van Nasiriyah, terwijl bulderende kanonnen en de lichtsporen van duizenden granaten de nacht aan flarden scheuren, besluit Cooper dat het na 23 jaar hoog tijd is terug te keren naar haar vaderland. En naar haar zusje. (more…)

11 februari 2009

Stripvertalen

Filed under: Diversen — Tags: , , — Richard Kwakkel @ 9.00 uur

Le Fauve, mascotte Festival d'AngoulêmeIn stripstad Angoulême vond van 29 januari tot en met 1 februari het 36e Festival International de la Bande Dessinée plaats. De Franse striptekenaar en cineast Vincent Paronnaud, alias Winshluss, die in 2007 al samen met Marjane Satrapi op het filmfestival van Cannes de Speciale Juryprijs kreeg voor Persépolis, een animatiefilm naar de strip van Satrapi over de belevenissen van een jong meisje tijdens de Iraanse Revolutie, ontving de Fauve d’Or voor zijn Pinocchio (verschenen bij Les Requins Marteaux). De Grote Prijs van het festival ging naar Blutch, nom de crayon van Christian Hincker, die als twintigjarige debuteerde in Marcel Gotlibs maandblad Fluide Glacial. Het monument van de Franse stripkunst, dat in de ruim dertig jaar van zijn bestaan alle grote namen publiceerde, verschijnt pas sinds najaar 2008 in Nederlandse vertaling als Glad IJs. Na een zwak begin kwam de imprint van Casterman in november sterk terug met Franquins ode aan de macabare humor, Zwartkijken. (more…)

9 februari 2009

Der Kummer van Waltraud Hüsmert

Filed under: Diversen — Tags: , — Pauline de Bok @ 9.47 uur

Der Kummer von BelgienSprong ik al een gat in de lucht toen ik hoorde dat mijn boek Blankow in Duitsland uitgegeven zou worden, helemaal verguld was ik toen Waltraud Hüsmert het zou gaan vertalen. Ze had in 2004 de Martinus Nijhoffprijs gewonnen en ik beschouwde het als een hele eer. Als kersverse literair vertaler uit het Duits is het voor mij ook nog eens heel leerzaam om van zo nabij een meester in het vak aan het werk te zien.

Toen ik haar afgelopen november in Berlijn ontmoette, vertelde ze dat ze op 16 januari 2009 haar vierde vertaalprijs zou krijgen, de Else Otten Übersetzerpreis 2008. Het zal veel boekvertalers zijn ontgaan, want zelfs de kwaliteitskranten vonden het niet het vermelden waard, terwijl het toch geen obscure onderscheiding is, maar de tweejaarlijkse prijs voor de beste literaire vertaling van een Nederlands werk in het Duits. De longlist bestond dit keer uit 115 titels en 42 vertalers. (more…)

6 februari 2009

De modder voorbij

Filed under: vertaalpraktijk — Tags: , — Wim Scherpenisse @ 8.49 uur

Bijna twee jaar geleden schreef ik op dit blog een artikel over persklaarmakers, gezien vanuit het standpunt van de boekvertaler. In dat artikel, getiteld ‘Met mijn poten in de modder’, luchtte ik (in een enigszins satirische stijl) mijn frustraties over domme opmerkingen van slechte persklaarmakers en voorgestelde verbeteringen die in werkelijkheid verslechteringen zijn.

Op dat blogartikel heb ik nogal wat reacties gekregen, zowel van collega’s als van uitgeverijen, en ook een enkele persklaarmaker waagde het uit de anonimiteit te treden en contact met mij op te nemen. Bovendien wilde het toeval dat ik juist in de periode direct na het verschijnen van het artikel een aantal bijzonder goed persklaargemaakte manuscripten in mijn brievenbus vond.

correctie door persklaarmaker

Statistiek is in het individuele geval betekenisloos. Ik weet dus niet of ik in de jaren vóór de verschijning van het artikel gewoon de pech heb gehad een onevenredig aantal slechte persklaarmakers tegen te komen, of dat de uitgeverijen waarvoor ik werkte na het verschijnen van het artikel het toeval soms een handje hebben geholpen. (more…)

4 februari 2009

De koude kleren van de vertaler

Filed under: vertaalpraktijk — Tags: — Gerda Baardman @ 0.36 uur

zwetend-vertalenVertalen is de meest intense vorm van close-reading die er bestaat. Albert Verwey zei het al: ‘Zoodra men het in vreemde taal geschrevene zoo indringend leest dat men niet laten kan het na te zeggen in de eigene, is er de vertaling.’ Bovendien steekt een vertaler van bijna elk boek dat hij vertaalt iets op. Soms maakt hij kennis met een nieuw aspect van zijn beroep of van de letteren in het algemeen, soms met heel andere dingen. Voor sommige boeken moet hij veel onderzoek doen: welk gereedschap gebruikte een leerlooier in Engeland in de veertiende eeuw, bestond dat elders ook en hoe heet het in het Nederlands? Hoe werd een bepaalde bewerking genoemd en hoe werd die uitgevoerd? Hoe werden tijdens de Chinese Culturele Revolutie de bijeenkomsten genoemd waarbij veroordeelde politieke gevangenen aan het volk werden getoond – bestond er in die periode in de Nederlandse pers consensus over een bepaalde Nederlandse term? Hoe wordt in de wijsbegeerte een bepaald begrip genoemd, welke van de gevonden termen is in deze context de juiste, en waarom? Ook een vertaler die zich niet specialiseert, stuit geregeld op teksten waarin dergelijke kwesties aan de orde komen. (more…)

2 februari 2009

Palabras mayores

Filed under: Diversen — Tags: — Richard Kwakkel @ 13.20 uur

Pierre Assouline, blogueur pur sang van het dagblad Le Monde, omschrijft haar als ‘legendarisch’ en de enige literair agent met een familie in plaats van een ‘stal’ schrijvers. Jason Cowley, voormalig jurylid van de Booker Prize en redacteur van de New Statesman, beschouwt haar als ‘one of the most feared in the business’. En schrijver en redacteur Robert McCrum ten slotte noemt haar ’the Andrew Wylie of the Iberian peninsula, a ferocious advocate of her authors who sends a cold shiver down the spine of any respectable publisher.’

Carmen Balcells [portret]We hebben het natuurlijk over Carmen Balcells*, literair agent van grootheden uit de Spaanstalige literatuur als Márquez, Vargas Llosa, Delibes, Cortázar en Sampedro. Dit keer jaagt ze eerbiedwaardige uitgevers de rillingen over de rug met haar besluit werken van ‘familieleden’ voor nog geen vijf euro als e-book op de site van elektronisch lezen Leer-e aan te bieden. Uit het project, dat ze Palabras mayores heeft gedoopt, spreekt niet alleen haar macht, maar ook haar geloof in de toekomst van het elektronische boek.

*) El País plaatste op 11 maart 2007 een uitgebreid interview met haar.

Powered by WordPress