Boekvertalers Over het vak, de vertaler, de wereld en het boek

26 oktober 2009

Net uit: Het boek van Max Berg

Filed under: Diversen — Tags: , , — Kim Snoeijing en Lucy Pijttersen @ 11.41 uur

Het boek van Max BergHet boek van Max Berg van Aleksander Melli, vertaald door Kim Snoeijing en Lucy Pijttersen, uitgegeven door Uitgeverij Lannoo (oorspronkelijke titel: Barneregjeringen.)

Het boek van Max Berg is een roman van 600 bladzijden uit het zogenaamde cross-overgenre, wat wil zeggen dat het zowel jongeren als volwassenen zal aanspreken. Toen een collega ons vroeg of we belangstelling hadden om dit boek te vertalen, keken we direct op internet voor informatie over boek en schrijver. Daar werden we niet meteen veel wijzer van: uitgevers plegen hun boeken vaak met slogans aan te prijzen, maar voor een pil van deze omvang is elke slogan per definitie ontoereikend. En de schrijver, de Noor Aleksander Melli, was voor ons een onbekende: hij was Italiaan van oorsprong en had nog maar een paar boeken geschreven. Uit de Noorse boekrecensies maakten we op dat we aan een soort combinatie van Lord of the Flies en Big Brother moesten denken: twintig kinderen die vijftig dagen lang op een eiland worden afgezonderd onder het toeziend oog van duizend camera’s. Al iets concreter, maar ook nog niet voldoende om een echt goed beeld van het boek te hebben. Wel was duidelijk dat het boek geprezen werd door de critici en dat het bovendien bekroond was met de Noorse Riksmålpris, voor het rijke en verzorgde taalgebruik. We namen contact op met de uitgever met de mededeling dat we dit boek graag zouden willen vertalen. Tenslotte hadden we wel voor hetere vuren gestaan, dachten we. (more…)

19 oktober 2009

A Fork in the Road van André Brink

Filed under: Diversen — Rob van der Veer @ 20.49 uur

9789029083690Op dinsdag 8 juli van het vorige jaar kwam er bij mij een mailtje binnen dat een eind maakte aan een tamelijk slepende kwestie. Een redacteur van Meulenhoff liet weten dat de opdracht tot het vertalen van André Brinks ’n Vurk in die pad / A Fork in the Road alsnog aan mij werd gegund. Een week of wat daarvoor had ik eigenlijk al geconcludeerd dat Brinks autobiografie naar twee andere vertalers zou gaan, maar nadat bevriende collega Anneke Bok me nog een keer had voorgehouden dat je nooit weet hoe een koe een haas vangt, stuurde ik een laatste mailtje naar het vertalersplatform van de VvL, waarna een paar goed gekozen woorden van Martin de Haan voldoende inspiratie voor Gerda Baardman vormden om een actie op touw te zetten. Bijna honderd vertalers gaven te kennen dat ze het onjuist vonden dat de uitgever omwille van discutabele haast voorbijging aan mijn meer dan vijfentwintig jaar durende bemoeienis met het werk van André Brink, en verklaarden zich impliciet bereid het boek te weigeren mocht het hun ter vertaling worden aangeboden. Als ik nu de lijst van namen doorlees, is dat nog steeds een hartverwarmende ervaring – zo veel mensen die zich voor me hebben ingespannen.

Ik ben inmiddels klaar met mijn vertaling en wil graag iets over mijn werkzaamheden vertellen. (more…)

16 oktober 2009

Literair vertalen in Portugal

Filed under: Diversen — Tags: , , — Arie Pos @ 13.44 uur

De informatie over Portugal in het CEATL-onderzoek naar de inkomenspositie van literaire vertalers in de EU-landen is summier (zie de post ‘Vertaaltarieven Europees vergeleken’ van Matthijs Bakker van 10 augustus 2009). Daarom lijken wat aanvullende aantekeningen ‘uit het veld’ op hun plaats. Wat zijn de ervaringen van een vertaler van Nederlandstalige literatuur in Portugal?

Vertalen voor een extraatje
logo APTGetuige het CEATL-onderzoek is Portugal het EU-land waar het verschil tussen werkelijk betaald minimum (€ 9 voor 1800 aanslagen) en aanbevolen minimumtarief (€ 18) zowel absoluut (€ 9) als procentueel (100 %) het grootst is. En waarschijnlijk is dat verschil ook het minst realistisch, want in werkelijkheid ligt het betaalde minimum aanzienlijk lager (bij veel uitgeverijen € 6) en is het aanbevolen minimumtarief in feite eveneens het werkelijk betaalde maximumtarief. (more…)

15 oktober 2009

Boekvertalers aller genres, verenigt u!

Filed under: Diversen — Tags: — Mart Ahuluheluw @ 9.58 uur

Het beeld van de stoffige vertaler die op zijn zolderkamer achter zijn typemachine of computer zit te zwoegen, moet steeds vaker plaats maken voor de vertaler van nu: zelfstandig ondernemer, netwerker, zwoegend achter toegankelijke literatuur en lectuur. Tijden veranderen, vertalers ook.

Daar waar de vertaler zich graag verschuilt achter het te vertalen boek of document, komt steeds vaker de roep van binnenuit om op te komen voor de beroepsgroep. En met reden: het beroep van vertaler wordt zwaar onderbetaald. Inflatie, prijsindexering, auteursrechten zijn concepten die zeer zeker in de wereld van de vertaler thuishoren, maar daarin tot op de dag van vandaag niet tot nauwelijks een plek blijken te hebben.

Het is dus tijd voor actie. In de afgelopen jaren hebben diverse vertalers hun krachten al gebundeld in initiatieven als dit weblog. Ook op de Wereldboekenmarkt in mei 2008 stond een afvaardiging van deze beroepsgroep. Zaterdag 17 oktober, van 13.00 uur tot 15.00 uur zullen er in verschillende steden in Nederland vertalers in boekhandels staan om het grote publiek kennis te laten nemen van hun werk.

Vertalers zijn vaak einzelgängers, solisten die hun beroep met veel plezier, maar voor weinig geld uitoefenen. Er zijn belangenorganisaties, zoals de VvL, die opkomen voor de rechten van vertalers en aanverwante beroepen, maar het is tijd dat vertalers ook zelf zichtbaar worden, en vooral ook blijven, en zich actief inzetten voor hun rechten en positie. Het is nu alleen nog de vraag hoe.

Als individu is het moeilijk iets substantieels voor een hele beroepsgroep te bereiken. Maar als er een vuist wordt gemaakt, maken we een kans. Niet alleen in financieel opzicht, maar vooral ook om ons heerlijke beroep te beschermen zodat de woorden van talloze internationale auteurs ook na hun dood blijven doorklinken in onze prachtige moedertaal. Vertalers, verenigt u!

14 oktober 2009

De VvL op de Manuscripta

Filed under: vertaalpraktijk,Voor het voetlicht — Tags: , — Martine Vosmaer @ 13.42 uur

Op zondag 6 september, de ‘publieksdag’ van de Manuscripta, had de werkgroep vertalers van de VvL een kwartiertje ter beschikking gekregen om zich te presenteren aan het publiek. Eenvoudig was het niet: een kwartier is wel erg kort en het is ook niet eenvoudig om in een drukke en rumoerige hal de aandacht te trekken. Toch is dat nog redelijk gelukt: er waren meer dan dertig toehoorders, onder wie overigens een redelijk aantal vertalers. Wij, Els van der Pluym en ondergetekende, hielden een kort verhaaltje over de voetangels en klemmen van het vertalersvak en we hadden een vertaalwedstrijdje aan ons optreden vastgeknoopt.

Het aantal inzendingen was niet overweldigend (zes), maar het was een klein experiment, dat op die manier ook heel klein is gebleven.

De tekst die we het publiek voorlegden was de volgende: (more…)

13 oktober 2009

Synchroniciteit en vertalen

Filed under: Diversen — Tags: — Stina de Graaf @ 12.33 uur

Synchronicity is God’s way of remaining anonymous

Tijdens mijn vertaalloopbaan is er verscheidene keren sprake geweest van een opmerkelijke synchroniciteit. De eerste twee keer betrof het tekst en muziek. Ik heb altijd muziek op staan, en vanaf mijn tweede boek – dat rond 1900 speelt en over een joods meisje in Rusland gaat – probeer ik ‘bijpassende’ muziek te vinden. Ik had toen mijn eigen collectie al helemaal doorgewerkt, maar geen van de cd’s leek bij de tekst te passen. Uiteindelijk heb ik in de bibliotheek gevonden wat ik nodig had… klezmer!

Tekst en muziek
Mijn derde boek speelde in China. Op aanraden van de auteur kocht ik Concerts in China van Jean Michel Jarre. Jarre speelt synthesizer en wordt begeleid door een Chinees orkest. De cd smaakte al snel naar meer, en weldra had ik een kleine collectie mooie, oosterse muziek, die op de achtergrond een extra dimensie aan mijn werk gaf. Tot twee keer toe begon ik met een wel erg schrijnend stuk, terwijl tegelijkertijd een hartverscheurende Chinese respectievelijk Japanse fluit begon te spelen. De muziek en de tekst liepen van het begin tot het einde synchroon. Terwijl ik ‘technisch’ de ene tekst omzette in de andere, liepen de tranen over mijn wangen. Ik hoop dat er iets van de muziek in de tekst is terechtgekomen. (more…)

11 oktober 2009

Boekvertalers voeren actie

Filed under: Diversen — Tags: — Gerda Baardman @ 22.32 uur

Meer dan de helft van de titels in de boekwinkels in Nederland en Vlaanderen is oorspronkelijk niet in het Nederlands geschreven. Dat we die boeken toch kunnen lezen, is te danken aan het bijna onzichtbare werk van de boekvertalers: iets wat de meeste lezers zich niet realiseren. De actie Vertalers Worden Zichtbaar wil hier verandering in brengen. Op zaterdag 17 oktober 2009 trekken literair vertalers het land in om zichzelf met een persoonlijke boekenlegger aan het publiek te presenteren. (more…)

6 oktober 2009

Net uit: Het wonderbaarlijke leven van een kleine reuzin

Filed under: Eigen werk,vertaalpraktijk — Tags: , — Els Franci @ 10.01 uur

Het wonderbaarlijke leven van een kleine reuzinHet wonderbaarlijke leven van een kleine reuzin van Tiffany Baker, vertaald door Els Franci-Ekeler uitgegeven bij De Kern (oorspronkelijke titel: The Little Giant of Aberdeen County)

Toen The Little Giant of Aberdeen County, de debuutroman van Tiffany Baker, me ter vertaling werd aangeboden, had ik geen idee wat me te wachten stond, maar de buitenlandse recensies waren lovend. Ik moet zeggen dat het boek een aangename verrassing was. Het is een uitzonderlijk boek over een uitzonderlijk onderwerp, een subtiele, sprookjesachtige roman met een thrillerachtige inslag.

Twee zusjes
Het verhaal draait om twee zusjes, de ranke, slanke Serena Jane en de grote, onooglijke Truly, die opgroeien in een dorp in upstate New York waar iedereen alles over iedereen weet. Hun moeder sterft in het kraambed bij de geboorte van de abnormaal grote baby, en Truly’s vader is zo verbolgen over de dood van zijn vrouw en de rol die de dorpsarts daarin volgens hem heeft gespeeld, dat hij weigert zijn jongste dochter te laten onderzoeken en behandelen. (more…)

1 oktober 2009

Net uit: In de val

Filed under: Diversen — Tags: , — Ellis Post Uiterweer @ 0.42 uur

Gemma Malley, In de valIn de val, van Gemma Malley, vertaald door Ellis Post Uiterweer en uitgegeven door Uitgeverij Pimento (oorspronkelijke titel: The Resistance).

Dit is het tweede deel in een serie, het eerste deel heet: De Anderen. Het verhaal speelt zich af in de toekomst, wanneer er een medicament is uitgevonden waardoor iedereen het eeuwige leven heeft. Dat lijkt erg prettig, maar is het eigenlijk niet. Er ontstaan problemen met voedsel en energiebronnen omdat er te veel mensen komen nu er niemand meer sterft. Ook wordt het verboden om kinderen te krijgen. De kinderen die toch stiekem worden geboren, worden opgespoord en in Overtolligenhuizen geplaatst, waar ze zonder het medicament worden opgeleid tot nuttige leden van de gemeenschap, in een dienstbare functie. Een van die Overtolligen is Anna. In dit deel lezen we hoe het verder gaat met haar, en vooral met Peter, de Overtollige die ze in het eerste deel leerde kennen. (more…)

Powered by WordPress