Boekvertalers Over het vak, de vertaler, de wereld en het boek

© Timp Images Ltd

Het vorige Grote Boekvertalersfeest was al weer een tijd geleden, maar dit jaar waren we er op tijd bij om rond de feestdag van de beschermheilige van vertalers, Sint-Hiëronymus, een boekvertalersfeest te organiseren.

Onze vertrouwde zaal aan de Nes was niet meer beschikbaar, maar Akhnaton aan de Nieuwezijds Kolk bleek minstens zo geschikt en ligt nog dichter bij het Centraal Station. Het is een mooie zaal, die op het hoogtepunt van het feest goed vol zat, maar niet té, en die ook daarna, toen het wat leger werd, nog erg gezellig was. Daarnaast waren er prettig veel plaatsen waar de muziek niet helemaal doordrong, zodat er door iedereen die dat wilde goed bijgepraat kon worden.

Dj Kiss the Sky (zelf ook vertaler) draaide goede dansnummers, niet de bekende feestklassiekers, maar wat onbekendere en meer exotische muziek. Dat werkte goed. Er waagden zich naarmate de avond vorderde steeds meer mensen op de dansvloer.

© Timp Images Ltd

Annelies Jorna kweet zich op professionele wijze van haar taak als presentator van de avond en maakte de namen van de Favorita’s bekend: redactrice Susanne van Leeuwen van Nieuw Amsterdam en persklaarmaakster Mieke Peeters. Beiden konden door omstandigheden niet aanwezig zijn. Maar gelukkig kon een invaller bloemen en felicitaties in ontvangst nemen.

Het buffet met salades, sushi, hartige taart, dips, stokbrood en nog veel meer hartige en zoete hapjes bleek ruimschoots voldoende voor de ongeveer 170 aanwezigen en doordat er twee bars waren met personeel van Akhnaton hoefde niemand lang op zijn of haar drankje te wachten.

Het was een geslaagde avond en misschien moet het Vierde Grote Boekvertalersfeest maar niet zo lang op zich laten wachten…

Een bloemlezing uit de nominaties:

‘Mieke is de ULTIEME correctrix – nooit een correctie te veel of een suggestie te weinig – ze is écht bijzonder.’

‘In tegenstelling tot vele anderen doet Mieke nooit iets overbodigs. Haar correcties zijn correcties (en geen zogenáámde correcties die je dan weer moet rechtbreien) en haar suggesties snijden altijd hout. Ze verstaat de kunst om haar ego opzij te zetten en zich volledig in dienst te stellen van de goede vertaling […]’

‘Mieke verstaat de kunst, en dat is écht een kunst, om zich razendsnel in te leven in de stijl van de roman. Ze voelt feilloos aan waar de toonzetting van de vertaling afwijkt van de brontekst. Ze komt altijd met goede suggesties als er ergens iets wringt. Ze denkt op een open, creatieve manier mee over goede oplossingen voor een vertaalprobleem. Ik weet dat ze de vertaalopleiding heeft gedaan, en dat is op een positieve manier te merken. Ze kan zich goed verplaatsen in de rol van de vertaler en begrijpt het proces. Ze doet niet te veel en niet te weinig. Daarnaast heeft ze een haviksoog voor inconsequenties in de brontekst, ziet ze geen misplaatste komma, fout gebruikte ‘hen’ of ‘hun’ over het hoofd en kent ze de huisregels van de verschillende uitgeverijen op haar duimpje.’

‘Mieke is een toegewijde persklaarmaker, bij wie je vertaling in goede, vertrouwde handen is. Wanneer je vertaling door haar is bekeken, weet je dat de tekst erop vooruit is gegaan. En dat is immers waar het allemaal om draait. Kortom, een persklaarmaker waar je blind op kunt varen.’

‘Mieke was de pkm van een boek dat ik samen met een collega heb vertaald. We waren allebei onder de indruk van haar werk; zo to the point en goed gedoseerd. Zulke leuke voorstellen. Ik heb toen haar naam gevraagd en vraag sindsdien om haar bij mijn uitgever. Haar voorstellen waren echte verbeteringen, die wij met plezier overnamen […] Mieke hielp echt de tekst hier en daar nog meer kracht te geven. Met zo’n pkm ben je als vertaler heel erg blij.’

En over Susanne:

‘Met Susanne is het allereerst heel praktisch; ik krijg veel werk van haar. Maar het is ook fijn werken met haar. Ze beknibbelt niet, geeft altijd het modelcontract, ook bij non-fictieteksten en betaalt voor extra werk zoals het vertalen van quotes over een roman. Verkooptekstjes voor een te verschijnen roman krijg je als vertaler altijd te lezen. Mails worden prompt beantwoord. En verder is Susanne gewoon een heel hartelijk mens.’

‘Wat ik fijn vind is dat ze luistert naar suggesties van vertalers. Zo heeft ze me een keer uitgebreid ontvangen op de uitgeverij om aan te horen waarom ik vond dat een bepaald boek vertaald moest worden […] Ze is enthousiast over de boeken die ze laat vertalen en reageert heel verheugd op elke mail met een vraag of opmerking over de opdracht die je onder handen hebt. Dat maken we toch ook weleens anders mee!’

‘Toen ik met een collega een boek zou gaan vertalen, werden we allebei op de uitgeverij uitgenodigd. Susanne nam alle tijd om met ons over het boek en onze aanpak te praten. We kregen allebei een uitdraai van het manuscript mee (in twee dikke delen, netjes ingebonden), plus de eerste roman van de auteur: “O, en hadden we dít boek al gelezen? Zeer de moeite waard!” Ook tijdens het vertalen verliep de communicatie altijd heel prettig, Susanne hielp en dacht met ons mee waar ze kon. Ze ondersteunde onze aanvraag voor een projectsubsidie bij het Letterenfonds. Ze nodigde ons uit toen de auteur voor een kort bezoekje naar Amsterdam kwam. We werden intensief betrokken bij het vaststellen van een titel… Kortom, we werden behandeld als partners bij het maken van het boek en niet louter als leveranciers van een vertaling. Daarom vind ik dat Susanne de onderscheiding verdient.’

‘Je kunt bij haar “nee” zeggen tegen een opdracht zonder bang te zijn meteen uit beeld te verdwijnen. Integendeel: als een opdracht je niet aanspreekt maar je hebt wel tijd gaat ze meteen op zoek naar iets anders voor je, en meestal met succes.’

‘Ze is bereikbaar en overlegt, over titels bijvoorbeeld (al weegt je stem daarbij niet zwaar, maar daar kan zij niks aan doen) en over aanbiedingsteksten.’

‘Ze is trouw: toen ik samen met een collega nee had moeten zeggen wegens tijdgebrek en het manuscript onverwacht veel later bleek te komen, klopte ze toch weer eerst bij ons aan, om te kijken of het nu wél zou lukken.’

© Timp Images Ltd