Boekvertalers Over het vak, de vertaler, de wereld en het boek

Het Koreaanse Literature Translation Institute wil het Koreaanse literaire erfgoed beschikbaar maken voor lezers over de hele wereld en stelt met dat doel beurzen beschikbaar voor zowel vertalers als uitgevers. Het LTI heeft, aldus het Koreaanse dagblad The Chosun Ilbo, kort geleden een lijst uitgegeven van vertaalde Koreaanse literatuur. De lijst wordt aangevoerd door dichter Ko Un, van wie Boudewijn Walraven een aantal gedichten vertaalde voor de bundel De zee, de zee: gedichten uit de hele wereld (Van Gennep, 1998). Ook Yi Mun-yol, Lee Chung-joon, Hwan Sok-young en Choi In-hoon smaken het genoegen in andere talen te kunnen worden gelezen.

Het LTI constateert dat er in het afgelopen decennium 358 Koreaanse boeken in 16 talen zijn vertaald, spreekt de vrees uit dat mensen met belangstelling voor Koreaanse literatuur onvoldoende materiaal kunnen vinden om hun nieuwsgierigheid te bevredigen en hoopt met de hulp van getalenteerde vertalers ooit de Nobelprijs voor Literatuur naar Korea te halen.

In de Neue Zürcher Zeitung schrijft Axel Timo Purr over de benarde positie van literatuur in het Oost-Afrikaanse Malawi, een van de armste landen ter wereld.

Sinds de Malawische regering, in een poging de economie van het land te stimuleren, besloot de meubelindustrie ter wille te zijn met een grootschalige uitgifte van kapconcessies, hebben papierfabrieken de poorten moeten sluiten en is de papierprijs explosief gestegen. Bovendien valt het voor moderne auteurs niet mee boeken aan de man te brengen in een land waar een derde van de bevolking niet kan lezen of schrijven. (more…)

Ook in Finland is het voor boekvertalers armoe troef, zo blijkt uit een artikel in de (Engelstalige onlineversie van de) Finse krant Helsingin Sanomat. De Finse vereniging voor tolken en vertalers SKTL deed onderzoek naar de inkomenspositie van aangesloten leden, variërend van literair en technisch vertalers tot tolken en vertaalwetenschappers, en concludeerde dat het inkomen van vertalers tot voor kort de consumentenprijsindex volgde, maar daar het afgelopen jaar duidelijk bij achterbleef. Vertaalster Tarja Roinila legt op basis van het recent gepubliceerde CEATL-onderzoek uit dat een Finse vertaler die fulltime boeken vertaalt moeite heeft duizend euro per maand te verdienen. Ze schrijft (in het Fins) bovendien dat een inkomen dat recht doet aan de eisen die aan de gemiddelde boekvertaler worden gesteld twee tot drie keer zo hoog zou moeten zijn. SKTL-voorzitster Kaijimari Siviil wijst er dan ook op dat ervaren en gerenommeerde vertalers gefrustreerd op zoek gaan naar andere manieren om in hun levensonderhoud te voorzien. (more…)

Veel aspirant-boekvertalers kennen het fenomeen: je probeert een voet tussen de deur te krijgen bij het uitgeversgilde door redacteuren en uitgevers warm te maken voor een boek waarvan je al een heel leven vindt dat het moet worden uitgegeven. De lezer schreeuwt er gewoon om. Je schrijft een warm pleidooi in de vorm van een leesrapport, vertaalt een eerste hoofdstuk, laat dat voor de zekerheid door drie verschillende persklaarmakers en vier ervaren collega’s nalezen, overhandigt het resultaat persoonlijk aan de uitgever van het fonds waar jouw boek een hiaat opvult en hoopt er vervolgens maar het beste van.

Er zijn uitgevers die het taaie corvee van boekennieuws lezen, beurzen bezoeken, schrijvers inpalmen, agenten paaien, scouts uithoren en vertalingen uitzetten graag overlaten aan zo’n onbezoldigd acquirerend boekvertaler. De Association des traducteurs littéraires de France ATLF, de Franse evenknie van de Vereniging van Letterkundigen, tikte kort geleden de Parijse uitgever Autrement op de vingers, nadat die kennelijk het ledenbestand van de vereniging had geraadpleegd om boekvertalers een glossy folder te sturen met de vraag ‘hun ontdekkingen met hen te delen’.

In dezelfde folder beval Autrement zestien boeken in de aandacht van de lezer aan, compleet met een foto van het omslag, de titel, de schrijver, de prijs, de uitgever, ja, zelfs het ISBN. Alleen de namen van de vertalers schitterden door afwezigheid…

Bron: Pierre Assouline op zijn blog République des livres.

Matheos Viktor Messakh schrijft in The Jakarta Post over de benarde positie van literair vertalers in de Gordel van Smaragd en de kans die Indonesische schrijvers maken in vertaling te worden uitgegeven als ze niet Pramoedya Ananta Toer heten.

Bron: The Literary Saloon.