Boekvertalers Over het vak, de vertaler, de wereld en het boek

23 december 2013

Dit blog gaat in 2014 in een andere vorm verder

Filed under: Diversen — Tags: — Redactie @ 12.02 uur

De blogredactie heeft besloten dit blog vanaf 2014 niet meer in deze vorm voort te zetten.

In 2007, het jaar dat we met dit blog begonnen, zag internet er voor vertalers in zekere zin nog redelijk overzichtelijk uit. We hadden het gevoel dat er behoefte was aan een forum waar boekvertalers zich in het openbaar als beroepsgroep konden presenteren. Een aantal jaren, vooral van 2007-2009, heeft ons blog volgens ons ook in die behoefte voorzien.

Maar op dit moment, rond de jaarwisseling 2013/2014, is de situatie totaal anders geworden. Ten eerste is er elders meer aandacht voor vertalers gekomen, en ten tweede presenteren vertalers zich tegenwoordig steeds meer zelf via sociale media zoals Twitter en Facebook, waar ze links naar boekaankondigingen of nieuwe stukjes van eigen hand plaatsen. Daarmee is een belangrijke functie van ons blog grotendeels door de sociale media en de individuele vertalers overgenomen. Vertalers zijn mondiger geworden, en dat is goed nieuws.

Tijd en geld
Daarom heeft de redactie besloten dat we deze site op termijn niet in deze vorm in de lucht willen houden. Dat kost (de redactie) namelijk tijd en inspanning en (de leden van de Boekvertalerslijst) geld (de site wordt bekostigd met vrijwillige bijdragen van de lijstleden). Wij vinden dat gezien het geringe aantal blogstukken dat de laatste tijd wordt ingezonden niet meer verantwoord – met excuses aan het overgebleven handjevol collega’s dat nog wél regelmatig bijdragen leverde!

Dit betekent evenwel niet dat de Boekvertalers van het internet zullen verdwijnen – integendeel! (more…)

27 augustus 2013

Boekenmarkt Tilburg – Vertalers uit de kast

Filed under: Vertaalnieuws — Tags: , — Taskforce Boekvertalers @ 11.43 uur

Op zondag 25 augustus kwamen vertalers in groten getale uit de kast naar de boekenmarkt van Tilburg om daar in onze eigen boekvertalerskraam met lezers te praten.

drukte bij de kraam

Naast foldermateriaal en boekenleggers lagen op de kraam enkele honderden presentexemplaren van vertalingen, gesigneerd door de betreffende vertaler. Bezoekers mochten tegen een bescheiden gift voor ‘het goede doel’, de VoorleesExpress, een exemplaar uitzoeken.

Naast de kraam bleek er voldoende ruimte om het Vertalersspel te spelen en op de kraam konden liefhebbers een poging wagen met het VertalersElectro. (more…)

4 februari 2013

Friese vertaalprijs van ondergang gered

Filed under: Vertaalnieuws — Tags: , — Gastauteur @ 19.30 uur

door Anne Tjerk Popkema

In september 2012 leek de enige Friese vertaalprijs nog te worden geslachtofferd. In een conceptversie van de nieuwe provinciale cultuurnota uit september 2012 werd de zogenoemde ‘Obe Postmapriis’ (ingesteld in 1984) namelijk niet meer vermeld. Meteen na bekendwording van de conceptnota ontstond er verontwaardiging onder een groot deel van de Friese schrijvers en vertalers, ook omdat naast de vertaalprijs ook de Friese debutantenprijs (‘Fedde Schurerpriis’) werd geschrapt.

Bij de uitreiking van de Obe Postmapriis (aan Anne Tjerk Popkema, voor een vertaling van The Hobbit uit 2009) in Leeuwarden op 12 oktober j.l. culmineerde het schrijversverzet in een ludieke protestactie (zie hier voor een Friestalig verslag van de uitreiking en een filmopname van het schrijversprotest). Op het moment dat gedeputeerde van cultuur Jannewietske de Vries (PvdA) het woord had, kwamen de in groten getale op de prijsuitreiking toegestroomde schrijvers en vertalers als één man overeind en begonnen luidkeels voor te dragen uit eigen werk.

De schrijverskakofonie bleef niet zonder gevolgen. De politieke druk nam daarna in hoog tempo toe, onder aanvoering van de FNP (Frysk Nasjonale Partij). Naar aanleiding van al dit protest heeft het college de conceptnota ingetrokken en aangepast. In de nieuwe versie, die afgelopen week is vastgesteld, is de Obe Postmapriis voor vertalingen gehandhaafd in het provinciale literaire prijzenbeleid. In plaats van een driejaarlijkse prijs zal de ‘Obe’ eens in de vier jaar worden uitgereikt. De Fedde Schurerpriis blijft geschrapt.

24 oktober 2012

Letteren &cetera: Thomas Rosenboom en de Amerikaanse literatuur

Filed under: agenda — Tags: , — Redactie @ 12.04 uur

Letteren &cetera is een maandelijkse literaire talkshow waarin Pieter Steinz, directeur van het Nederlands Letterenfonds, drie schrijvers en/of vertalers interviewt over hun recent verschenen boeken.
Tijd: 17.00-18.30.
Locatie: Spui25 in Amsterdam.

Op vrijdag 2 november zijn Thomas Rosenboom, Graa Boomsma en Guido Golüke te gast.

Guido Golüke
Met literair vertaler Guido Golüke gaat Pieter Steinz in gesprek over de Amerikaanse auteur John Cheever (1912-1982). Golüke (1949) werkt momenteel als Translator-in-residence op het NIAS in Wassenaar aan de vertaling van The Wapshot Chronicle; eerder dit jaar verscheen bij Van Gennep zijn herziene vertaling van Cheevers Bullet Park. In deze wrangkomische roman over een modelbestaan in een voorstad van New York fileert Cheever genadeloos de ideeën over fatsoen en moraal, en laat hij zien wat er onder de oppervlakte van de Amerikaanse droom borrelt.

Graa Boomsma
Graa Boomsma (1953) publiceerde verhalen, essays en romans, waaronder recent Achttien en Uit de school, een pleidooi voor beter onderwijs. In zijn nieuwe boek De Multatuli’s van Amerika. Democratisch denken in The Great American Novel (Nieuw Amsterdam) zoomt Boomsma in op de maatschappijkritiek in de romans van groten uit de moderne Amerikaanse literatuur, van Henry Thoreau en Herman Melville tot Susan Sontag, Jonathan Franzen en Dave Eggers. Een gesprek over het engagement van schrijvers versus de literatuur als reservaat.

Thomas Rosenboom
Thomas Rosenboom (1956) won tweemaal de Libris Literatuurprijs, in beide gevallen met een historische roman: in 1995 voor Gewassen vlees en in 2000 voor Publieke werken. Zijn nieuwe roman De rode loper, die daags voor het interview bij Querido verschijnt, haakt aan bij het heden. Hoofdpersoon Lou Baljon begint na een leven als roadie en opnametechnicus in een gekraakte garage een bioscoop. Opnieuw dreigt de tijd hem in te halen, maar dan krijgt hij een lumineus idee dat volmaakt past bij de moderne tijd: hij geeft het publiek de hoofdrol. Steinz praat met Rosenboom over de liefde voor het verleden en de hang naar het heden.

Letteren &cetera is gratis toegankelijk. Reserveren via de website van Spui25 is echter verplicht.

7 september 2012

Manuscripta 2012 of Het lijden van Katrien

Filed under: Vertaalnieuws,Voor het voetlicht — Tags: , — Taskforce Boekvertalers @ 12.00 uur

Op zaterdag 2 en zondag 3 september werd in Amsterdam het nieuwe boekenseizoen feestelijk geopend met de jaarlijkse Manuscripta. De Boekvertalers waren ook aanwezig. De Taskforce Manuscripta verzorgde onderstaand verslag, Maaike Bijnsdorp en Jeroen Aarssen maakten er een filmverslag van.

KatrienHet kan verkeren. Was Katrien een half jaar geleden nog eregaste op een tienjarig jubileumfeest en stond ze als Favorita volop in de belangstelling van uitgevers, redacteuren en vertalers, nu zit ze als dom blondje met een paarse haarspoeling op Manuscripta mensen te lokken om naar de stand van de Boekvertalers te komen.

Gewoon overtikken
Het idee is dat het publiek een spel gaat spelen om erachter te komen hoe zwaar het leven van een boekvertaler is. Het eerste uur loopt het niet storm. Katrien zit er dan ook wat verloren bij. Ze dagdroomt over haar toekomstige levenspartner, bij voorkeur iemand met een goed inkomen. En nu ze toch bij de Boekvertalersstand zit, mijmert ze over het luizenleventje dat een vertaler leidt. Lekker thuis werken, in je eigen tijd en omgeving en de ene bestseller na de andere vertalen. Kende ik maar een vertaler, denkt ze. Zo’n stinkend rijke vertaler van bestsellers is een hoogst aantrekkelijke partij. En dat vertalen, daar hoef je toch geen moeite voor te doen? Het is gewoon overtikken in een andere taal. Hoe moeilijk kan het zijn? (more…)

8 maart 2012

Past het auteursrecht nog in het digitale tijdperk?

Filed under: column — Tags: , , , — Richard Kwakkel @ 9.54 uur

Schrijver en e-boekuitgever François Bon vertaalde Hemingways The Old Man and the Sea en bood de vertaling Le vieil homme et la mer als e-boek aan op zijn eigen site publie.net en via boekhandels.

Een rel was geboren.

Gallimard bezit de exclusieve rechten op de uitgave van oeuvres dérivées, vertalingen in het Frans, van het werk van Hemingway voor Frankrijk en gaf in 1954 de Franse vertaling van Jean Dutour uit. Gallimards algemeen secretaris Alban Cérisier legt uit dat de overeenkomst met de erven Hemingway geen andere uitweg bood dan Bon te verzoeken zijn vertaling uit de verkoop te halen. Bon leefde in de vooronderstelling dat het werk van Hemingway in Canada en de Verenigde Staten in het publieke domein was terechtgekomen en was zich van geen kwaad bewust. Hij klaagde zijn nood op zijn blog en kreeg op Twitter en elders op internet veel bijval, onder andere van vertaler Christophe Claro, die op Le Clavier Cannibale schande sprak van Gallimards optreden en de vertaling van ‘enorm leeghoofd’ (immense baudruche) Jean Dutour als ‘ouwelijk’ (vieillotte) naar de prullenmand verwees.* Bon heeft inmiddels gehoor gegeven aan het verzoek van Gallimard. (more…)

22 februari 2012

Duitse rechter sluit e-boeksites

Filed under: Diversen — Tags: — Richard Kwakkel @ 12.35 uur

Op last van een rechtbank in München zijn library.nu en ifile.it gesloten. Op die sites konden e-boeken waarop nog auteursrecht rustte, voor het merendeel wetenschappelijk werk, gratis worden gedownload. De rechter hekelt in het vonnis de ‘hohe kriminelle Energie‘ waarmee de aanbieders te werk zijn gegaan. De Börsenverein des Deutschen Buchhandels en de International Publishers Association schatten na maanden van onderzoek dat op beide sites in totaal meer dan 450.000 titels beschikbaar waren en stapten naar de rechter. De twee websites zouden met advertenties, donaties en lidmaatschapsbijdragen een omzet van rond de 8 miljoen euro hebben gemaakt, waarmee ze volgens de Börsenverein tot ‘de gevaarlijkste piratensites ter wereld’ behoorden. Ter vergelijking: de Amerikaanse overheid schat dat MegaUpload voor ruim 500 miljoen dollar aan schade heeft veroorzaakt.

Bron: Le Monde en FAZ.

8 februari 2012

Iraanse vertaler opgepakt

Filed under: De verbazing — Tags: — Richard Kwakkel @ 15.59 uur

‘Een vertaler is een alchemist die cadans, stem, betekenis en symboliek moet overbrengen van jouw taal in de mijne, van jouw cultuur in de mijne. Hij verbreidt ideeën, brengt mensen dichter bij elkaar, laat grenzen vervagen,’ schrijft de Iraans-Amerikaanse schrijfster Firoozeh Dumas in de Los Angeles Times. Aanleiding voor het stuk is de verdwijning van haar ‘alchemist’, de Iraanse vertaler Mohammed Soleimani Nia, die twee weken geleden door de Iraanse autoriteiten is opgepakt. In november 2011 was hij door de geheime dienst ondervraagd en in januari van dit jaar moest hij voor het Revolutionaire Hof verschijnen. Er vond huiszoeking plaats, waarbij documenten en elektronische apparatuur in beslag werden genomen. (more…)

6 februari 2012

Literair vertalen in Vlaanderen

Filed under: Vertaalnieuws — Tags: , — Richard Kwakkel @ 11.21 uur

De Vlaamse Auteursvereniging (VAV) deed in de tweede helft van 2011 onderzoek naar de inkomenspositie van literair vertalers in Vlaanderen. Ze raadpleegde het eigen ledenbestand en verzamelde verder nog namen bij het Vlaamse Fonds voor de Letteren en het Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV). Van de 88 benaderde vertalers stuurden 31 een ingevulde enquête terug. Om de kille cijfers in een breder kader te kunnen plaatsen, namen de onderzoekers bovendien 10 interviews af. Het onderzoeksverslag Inkomensonderzoek bij literaire vertalers in Vlaanderen verscheen in december 2011.

Wat is een literair vertaler?
In de meeste Europese landen is een literair vertaler een vertaler die boeken vertaalt. Literatuur heeft dan de brede betekenis van ‘het geheel der schriftelijke overlevering van een volk of een tijd’.1 In Nederland en Vlaanderen ligt dat iets anders. In Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen literair en niet-literair vertalers, waarbij die eerste groep literatuur in de beperkende betekenis van schone letteren vertaalt en de tweede groep boeken die niet onder die noemer vallen. Dat kan fictie en non-fictie zijn.
Ook de VAV hanteerde bij haar onderzoek een tweedeling, waarbij evenwel alle fictie anders dan in Nederland als ‘literair’ werd aangemerkt. Dezelfde criteria hanteert de vereniging ook bij haar toelatingsbeleid, omdat ze het met haar beperkte middelen verstandiger acht zich te specialiseren in het literaire segment.
In dat opzicht onderscheidt de VAV zich dus van haar zustervereniging in Nederland, de Vereniging van Letterkundigen, die sinds mei 2011 met de Werkgroep Algemeen Boekvertalers ook voor de belangen van niet-literair vertalers opkomt.

De gemiddelde Vlaamse literair vertaler
is net als zijn Nederlandse collega een hoogopgeleide 50-plusser met ongeveer vijftien jaar ervaring. Ruim de helft studeerde een taal, een derde vertaalkunde. Ongeveer de helft van de respondenten volgde aanvullend onderwijs. Mannen zijn in het VAV-onderzoek licht oververtegenwoordigd, wat niet overeenkomt met de onderzoeksresultaten in de bundel Literair vertalen: van twee kanten bekeken, die Kris Humbeeck en Francine Smink in 2008 in opdracht van Taalunie en ELV samenstelden.2 Daaruit bleek dat zowel in Nederland als Vlaanderen zes op de tien literair vertalers vrouwen zijn. Onze eigen enquête in 2009 wees uit dat op de e-mailgroep Boekvertalers acht van de tien vertalers een vrouw is. De conclusie dat onder niet-literair vertalers vrouwen sterk oververtegenwoordigd zijn, lijkt in datzelfde onderzoek te worden bevestigd door het gegeven dat meer mannen dan vrouwen altijd het Modelcontract kregen. (more…)

1 december 2011

Verbod op illegaal downloaden, een poll

Filed under: column — Tags: , — Richard Kwakkel @ 13.51 uur

‘JIPPIE: Illegaal downloaden mag!’
Die kop stond gisterochtend op Spits. En bij de reacties op dat nieuws vinden we de verzuchting van kipfilét: ‘Pff ik werd al bang, uit voorzorg heb ik vandaag nog even een bestandje met 5000 + e-books binnen gehaald. Die komen bij de ruim 4000 die ik al op voorraad heb.’

Staatssecretaris Teeven wilde het illegaal downloaden van auteursrechtelijk beschermd werk voor privégebruik strafbaar stellen, maar in de Tweede Kamer bleek geen meerderheid voor zijn plannen te bestaan. Wij zijn als makers van vertalingen die als e-boek op internet worden aangeboden direct betrokken. Voor ons vormt die uitgavevariant een bron van inkomsten. Wie illegaal een elektronisch exemplaar van een door ons vertaald boek downloadt, stoot ons bij een e-boekprijs van een eurotientje al gauw een boterham van vijftien tot dertig eurocent uit de mond. (more…)

« Newer PostsOlder Posts »

Powered by WordPress