Categorie: Diversen

Der Kummer van Waltraud Hüsmert

Der Kummer von BelgienSprong ik al een gat in de lucht toen ik hoorde dat mijn boek Blankow in Duitsland uitgegeven zou worden, helemaal verguld was ik toen Waltraud Hüsmert het zou gaan vertalen. Ze had in 2004 de Martinus Nijhoffprijs gewonnen en ik beschouwde het als een hele eer. Als kersverse literair vertaler uit het Duits is het voor mij ook nog eens heel leerzaam om van zo nabij een meester in het vak aan het werk te zien.

Toen ik haar afgelopen november in Berlijn ontmoette, vertelde ze dat ze op 16 januari 2009 haar vierde vertaalprijs zou krijgen, de Else Otten Übersetzerpreis 2008. Het zal veel boekvertalers zijn ontgaan, want zelfs de kwaliteitskranten vonden het niet het vermelden waard, terwijl het toch geen obscure onderscheiding is, maar de tweejaarlijkse prijs voor de beste literaire vertaling van een Nederlands werk in het Duits. De longlist bestond dit keer uit 115 titels en 42 vertalers. Verder lezen Der Kummer van Waltraud Hüsmert

Palabras mayores

Pierre Assouline, blogueur pur sang van het dagblad Le Monde, omschrijft haar als ‘legendarisch’ en de enige literair agent met een familie in plaats van een ‘stal’ schrijvers. Jason Cowley, voormalig jurylid van de Booker Prize en redacteur van de New Statesman, beschouwt haar als ‘one of the most feared in the business’. En schrijver en redacteur Robert McCrum ten slotte noemt haar ’the Andrew Wylie of the Iberian peninsula, a ferocious advocate of her authors who sends a cold shiver down the spine of any respectable publisher.’

Carmen Balcells [portret]We hebben het natuurlijk over Carmen Balcells*, literair agent van grootheden uit de Spaanstalige literatuur als Márquez, Vargas Llosa, Delibes, Cortázar en Sampedro. Dit keer jaagt ze eerbiedwaardige uitgevers de rillingen over de rug met haar besluit werken van ‘familieleden’ voor nog geen vijf euro als e-book op de site van elektronisch lezen Leer-e aan te bieden. Uit het project, dat ze Palabras mayores heeft gedoopt, spreekt niet alleen haar macht, maar ook haar geloof in de toekomst van het elektronische boek.

*) El País plaatste op 11 maart 2007 een uitgebreid interview met haar.

Hermans in top 10 beste vertaalde boeken 2008

Hermans, Dark Room of DamoclesOm een levendige boekcultuur in stand te houden en de uitwisseling van ideeën tussen staten en culturen te vergroten besloot Rochester University in 2007 het vertaalde boek de aandacht te schenken die het verdient en het weblog Three Percent in het leven te roepen. De naam van het blog is ontleend aan het percentage boeken dat in de Verenigde Staten in vertaling wordt uitgegeven.

Three Percent stelde in december 2008 een lijst samen van beste vertaalde boeken en maakte kort geleden de tien finalisten bekend die op 19 februari meedingen naar de hoofdprijs. Ina Rilkes vertaling van Hermans’ De donkere kamer van Damocles prijkt fier op de shortlist.

En dat is op zich al een felicitatie waard.

Hardop lezen in Parijs

In Parijs wordt van 2 tot en met 9 februari 2009 het tweede festival Textes et Voix gehouden. ‘Het is een prettige manier om kennis te maken met een ontoegankelijk geachte literaire tekst,’ aldus Nadine Eghels, artistiek directeur van de organisatie, in een interview met Le Figaro. Om het weerbarstige werk voor de lezer of toehoorder open te stellen, zet Textes et Voix acteurs in. Informatie over plaatsen en prijzen op de website van de festivalorganisatie.

Comédie: voorlezen ProustElders in de Franse hoofdstad worden vrijwel gelijktijdig passages uit À la recherche du temps perdu van Marcel Proust voorgedragen. Het in luisterboeken gespecialiseerde Éditions Thélème gaf op 15 oktober 2006 een uit 111 cd’s bestaande box met Prousts magnum opus uit en zette dat evenement letterlijk luister bij met een aantal voorleessessies. Die waren zo’n succes dat Thélème-oprichtster Adeline Delay besloot op herhaling te gaan. Wie diva Bernadette Lafont, Fipa d’or-laureaat Robin Renucci en rijzende ster van het Franse theater Xavier Gallais van 1 tot en met 6 februari in de Comédies et studios des Champs-Élysées wil zien schitteren, reize spoorslags af naar het mekka van het voorgelezen boek.

Net uit: De echtgenote

Curtis Sittenfeld, De echtgenote, omslagHieronder vertellen Kitty Pouwels en Monique Eggermont over De echtgenote, hun vertaling van American Wife van Curtis Sittenfeld, verschenen bij uitgeverij De Bezige Bij-Cargo.

Alice Lindgren is een vriendelijke, bescheiden vrouw die in de jaren vijftig en zestig opgroeit in een provinciestadje in het noordoosten van de Verenigde Staten. Haar jeugd verloopt niet zonder problemen, zelfs een trauma blijft haar niet bespaard. Extra kleur, én een feministisch tintje, krijgt het verhaal door het personage van de grootmoeder, die met haar dominante karakter een stempel op het leven van de hoofdpersoon drukt. Verder lezen Net uit: De echtgenote

Vertaalde boektitels: als het beestje maar een naam heeft?

bla Meestal ontstaat de titel pas na het boek. Eerst schrijft een auteur een verhaal en dan bedenkt hij of zij op basis daarvan een passende titel. Die hoeft de vertaler alleen maar te vertalen en klaar is Kees.

Was het maar zo eenvoudig! De vertaler is lang niet altijd degene die de titel van een boek bepaalt. Dat voorrecht is meestal voorbehouden aan de (pr-afdeling van de) uitgever. Verder lezen Vertaalde boektitels: als het beestje maar een naam heeft?

Lezing: Lucretius in Nederland

LucretiusLezing door Piet Schrijvers: Lucretius in Nederland. Van Vondel tot Cees Nooteboom

Dinsdag 16 december 20 uur
Boekhandel Schreurs en De Groot
Weteringschans 173, 1017 XD Amsterdam
020-3208412
Winkel open: 19.30
Toegang: €5,-

De Romeinse dichter Lucretius (circa 99-55 vC), die zo hartstochtelijk het voortleven na de dood ontkende, leeft nog steeds voort door zijn geesteskind: het leerdicht De rerum natura, dat onlangs in een nieuwe vertaling van Piet Schrijvers als De natuur van de dingen verscheen. Een leerdicht loopt het risico voor een dichter te droog en voor een geleerde te frivool te zijn, maar als het slaagt dan valt het zowel bij dichters, denkers als geleerden in de smaak. Lucretius heeft met De rerum natura deze grote hoogte bereikt. Verder lezen Lezing: Lucretius in Nederland

Boots, Hema of Walmart?

Vooral in Amerikaanse lectuur komen we veel merknamen tegen. Niet met de bedoeling reclame te maken, maar om een bepaalde gevoelswaarde aan te geven. De gevoelswaarde van een bepaald merk kan in de VS echter heel anders zijn dan in Nederland. Hier vinden we het niet bijzonder als iemand een blikje Heineken aan de mond zet, die persoon drinkt gewoon bier. In de VS ligt dat anders; daar is het een duur merk, hip en cool. Daar is Budweiser heel gewoon, terwijl dat hier moeilijk te krijgen is. En dan nog: begrijpt de Nederlandse lezer überhaupt wat een Budweiser is? Moet de vertaler uitleggen dat het een goedkoop biertje is, alom verkrijgbaar? Verder lezen Boots, Hema of Walmart?

Amy van Markenprijs voor Bertie van der Meij

De Stichting Leonora Christina heeft de Amy van Marken-vertaalprijs 2008 toegekend aan Bertie van der Meij voor haar vertaling Sterven van liefde en leven van wijn. Een bloemlezing uit de Epistels en Zangen van Fredman, liederen van de Zweedse dichter en componist Carl Michael Bellman (1740-1795) met een inleiding door de vertaalster, verschenen bij Uitgeverij Voltaire in ’s-Hertogenbosch. De prijs bestaat uit € 5.000 en een oorkonde. Het is de tweede keer dat deze prijs wordt uitgereikt. Bertie van der Meij kreeg eerder de Martinus Nijhoffprijs en de Filter Vertaalprijs. Verder lezen Amy van Markenprijs voor Bertie van der Meij

‘Om niets van de stijl verloren te laten gaan’

Een citaat uit een bericht van Rien Verhoef, gelezen op de e-maillijst van de Werkgroep Vertalers van de VvL en met zijn toestemming hier overgenomen:

‘Nrc.next publiceerde [op 5 september 2008] in zijn rubriek Internationaal een samenvatting (ruim de helft) van de toespraak van Sarah Palin, beoogd vice-president van de Republikeinen, met daarbij de vermelding: “Om niets van haar stijl verloren te laten gaan is de tekst in het Engels afgedrukt.” Misschien ook een tip voor Nederlandse literaire uitgeverijen?’

Zelfoverschatting
Dit voorval is tekenend voor de parmantige zelfoverschatting van een generatie Nederlanders. De prijs van de behouden stijl was ongetwijfeld dat grote delen van de tekst veel lezers geheel zullen zijn ontgaan.
Verder lezen ‘Om niets van de stijl verloren te laten gaan’