Op mijn vorige bijdrage aan dit blog, Rozengeur en maneschijn, kwam een reactie van Jeanette, die een prachtige website over boeken in het romantische genre heeft, en ook actief is op het forum van chasingdreams. Uit haar reactie op ons blog, en ook uit de berichtjes die ze over dit blog op bovengenoemd forum heeft geplaatst, blijkt dat zij (en met haar vele anderen) graag zou zien dat er meer romantische en eventueel historische romans zouden worden vertaald.
Hoe het werkt
Helaas hebben vertalers dit niet in de hand. Zij kunnen niet kiezen wat er in Nederland in vertaling op de markt wordt gebracht. Ze krijgen enkel werk aangeboden door uitgeverijen. Goed, het gebeurt weleens dat een vertaler een op eigen initiatief vertaald boek uitgegeven krijgt, maar dat is uiterst zeldzaam.
Ik wil graag even uitleggen hoe het er in ons vak aan toe gaat. De vertaler zit thuis, want hij of zij is freelancer, dus níét in dienst van een uitgeverij. Plotseling gaat de telefoon of floept er een mailtje binnen. Of de vertaler maar even iets wil vertalen. De vertaling moet op een bepaalde datum worden ingeleverd. Als de vertaler tijd heeft om het boek te vertalen, wordt er over het tarief onderhandeld. Worden beide partijen het eens, kan de vertaler aan de slag en ligt er te zijner tijd een nieuw, vertaald boek in de boekhandel.
Rechten
Waarom kunnen vertalers niet zelf kiezen welke boeken zij willen vertalen? Dat heeft te maken met de rechten. Het kost behoorlijk wat geld om de vertaalrechten van een buitenlands boek te kopen. Een boek mag immers niet zomaar worden uitgegeven. Er rust auteursrecht op. Dat wil zeggen dat het boek geestelijk eigendom van de auteur is, en ook van de uitgeverij waar het is verschenen. Het zomaar in vertaling uitgeven zou een soort diefstal zijn. De buitenlandse uitgeverij wil aan het boek verdienen, en de auteur uiteraard ook. Dus kunnen ze de vertaalrechten verkopen. Het gaat vaak om zulke hoge bedragen dat een vertaler, die immers voor een hongerloontje op zijn of haar zolderkamertje zit te zwoegen, die niet zou kunnen opbrengen. Een uitgeverij kan dat wel.
Der arme Poet, schilderij van Carl Spitzer
De Nederlandse uitgeverij betaalt dus de rechten voor een uitgave in het Nederlands taalgebied, en kan alleen maar hopen dat ze het bedrag zal terugverdienen doordat het boek goed verkoopt. Naast het recht een boek in vertaling uit te brengen, zijn er soms ook rechten voor de eventuele illustraties, of voor het boekomslag. Vaak zijn die echter te duur voor de uitgeverij. Daarom zie je in de Nederlandse editie meestal de illustraties niet terug, en het komt ook dikwijls voor dat er voor de Nederlandse markt voor een ander omslagontwerp wordt gekozen.
Op internationale uitgeversbeurzen worden de rechten van boeken aangeboden door uitgeverijen uit vele landen. Soms zijn deze boeken al helemaal klaar en uitgegeven, maar het komt ook voor dat de boeken nog in de maak zijn. In het eerste geval krijgt de vertaler het boek in boekvorm ter vertaling, in het andere geval als een manuscript op A4’tjes, of, wanneer het al verder gevorderd is, als een advanced reader’s copy: die ziet eruit als een echt boek, maar er kunnen door de buitenlandse uitgever of auteur nog correcties in worden aangebracht. Dat geldt zeker voor de getypte manuscripten. Vaak moet de Nederlandse vertaler al die correcties nog invoeren in zijn of haar vertaling, een hels karwei.
De vertaler wikt, de uitgever beschikt
Vertalers zijn dus geheel afhankelijk van wat hun ter vertaling wordt aangeboden. Slechts in uitzonderlijke gevallen hebben zij daar zelf iets over te zeggen. Het enige wat de vertaler kan doen, is een vertaling aannemen, of weigeren. Helaas, het is niet anders… Het zijn de uitgeverijen die de dienst uitmaken.
Wij begrijpen dat best. Maar het is voor ons onbegrijpelijk dat uitgevers bepaalde delen van een serie laten vertalen en uitgeven en dan ook delen overslaan. Kijk eens naar de Cynster-serie van de schrijfster Stephanie Laurens. Een uiterst populaire serie. Het ene deel wel en het andere niet. Daar worden lezeressen dus heel boos van.
Er worden heel wat mails naar die uitgevers gestuurd en slechts zelden komt daar een positieve reactie op.
Als ze met wat meer deskundigheid en wat meer zorg de te vertalen boeken zouden uitkiezen dan zou het aantal lezeressen vanzelf groter worden en als vanzelf zouden dan ook de vertalers meer werk krijgen. En leuker werk want er zijn veel echt goede romans.
Reactie by Jeanette — 3 mei 2007 @ 14.50 uur
Bedankt voor je uitleg. Ik begrijp dat uitgeverijen de vertalers werk geven en niet andersom. Ik ben blij met de vele uren die jullie zwoegend op zolderkamertjes doorbrengen met het vertalen van vele boeken!
Ik blijf het wel onbegrijpelijk vinden dat uitgeverijen series van een schrijver niet in de juiste volgorde vertalen. Ik vind het niet getuigen van een goede planning.
Reactie by Saskia — 3 mei 2007 @ 15.29 uur
Ik werk als freelance vertaler voor een kleinschalige uitgeverij van astrologische boeken en verkeer in de gelukkige positie dat ik samen met mijn uitgever overleg over eventueel te vertalen boeken, zodat ik ook zelf mag/kan beoordelen of het wel de moeite waard is om een bepaald boek te vertalen. Ik heb een aantal jaren geleden een astrologische beroepsopleiding gevolgd en ben dus goed ingevoerd in de materie. Al doe ik daar inhoudelijk nog maar weinig mee, het heeft natuurlijk mijn interesse en ik vind het een uitdaging om zo’n boek zo adequaat mogelijk, zowel technisch als inhoudelijk, te vertalen. Ik prijs mezelf gelukkig met het feit dat ik dus in principe altijd een boek vertaal dat bij me past. Ik kan me maar moeilijk voorstellen een boek te moeten vertalen waar je ‘niks mee hebt’. Ik werk ook als corrector voor verschillende uitgeverijen en vind het(soms)al een crime om een boek te moeten corrigeren dat me niet ligt, en dat gaat dan maar om een paar dagen werk. Een vertaling maken duurt maanden; wat een opgave als zo’n boek je niet ligt, lijkt me.
Ik heb trouwens een tijdje geleden bij diverse uitgevers geprobeerd om een boek vertaald te krijgen over een onderwerp waar ik een persoonlijke passie voor heb, en heb inderdaad ervaren hoe lastig het is om dat voor elkaar te krijgen. De meeste uitgevers die ik benaderd heb vonden het inhoudelijk interessant, mijn gedeeltelijke proefvertaling geslaagd, maar commercieel een te groot risico. Jammer inderdaad, dat je als privepersoon niet het geld hebt om dit soort projecten te realiseren, dan konden meer mensen hun vertaalpassie combineren met een persoonlijke passie.
Reactie by Anna van Dam — 7 mei 2007 @ 10.24 uur
Hallo,
Enig idee hoe het zit met ‘autonome’ vertalingen van ouder werk? Concreet:
ik ben bezig met een werk uit het Frans dat (emotioneel) ‘van mij’ is. Is van een in Nederland (nog) onbekend auteur. Geschreven in 1906. In het Frans voor de het laatst gepubliceerd in 1990. Wie heeft de (auteurs)rechten van (mijn, de) vertaling? Is er een tijdslimiet?
Hoop dat je me wat pointers kunt geven.
Dank,
Ruud Ronteltap
http://ruudronteltap.squarespace.com/
Reactie by ruud ronteltap — 11 november 2007 @ 21.19 uur
Beste Ruud,
Moeilijke vraag! Je vertaling is niet gepubliceerd, dus is er voorlopig niets aan de hand. De rechten op je vertaling berustten bij jou, want het is jouw werk.
Maar wanneer jouw vertaling wel zou worden gepubliceerd? Zou je dat op eigen kosten doen, dus zelf laten drukken en op de markt brengen, dan heb jij het auteursrecht op de vertaling. Zou het je lukken dat een uitgeverij je vertaling publiceert, dan hangt het van het contract af dat je met die uitgever hebt: de auteursrechten blijven bij jou, ze kunnen worden gedeeld, of je kunt ze afstaan.
Het auteursrecht van het Franse origineel is een heel ander verhaal. Ik meen dat het auteursrecht nog 70 jaar na de dood van de auteur bij zijn nabestaanden berust. Dat is tenminste in Nederland gebruikelijk; hoe dat in Frankrijk zit, zou ik niet kunnen zeggen. Maar de auteur kan ze ook hebben afgestaan, of aan iemand of iets anders hebben gegeven. Een Nederlandse uitgever (of jijzelf) mag de vertaling niet zomaar publiceren zonder eerst de vertaalrechten te hebben gekocht, als die er nog zijn. De herdruk in 1990 heeft er verder niets mee te maken. Zo mag bijvoorbeeld Shakespeare ongestraft in elke taal worden vertaald en uitgegeven, zonder dat daar nog rechten over hoeven te worden betaald aan de nabestaanden.
Kijk ook eens hier: http://nl.wikipedia.org/wiki/Auteursrecht
Hopelijk ben je hier een beetje wijzer van geworden.
Roswitha
Reactie by Roswitha Pennewip — 12 november 2007 @ 20.53 uur
Ik heb een vraagje hierover. Ik heb zelf een boek geschreven over de tijd die mijn man en ik in Oeganda hebben doorgebracht (“Een enkeltje Oeganda”). Nou hebben we daar vrienden leren kennen die alleen Engels spreken en graag mijn boek zouden willen hebben, echter het is in het Nederlands geschreven. Het betreft maar twee stuks. De uitgeverij is Free Musketeers. Is er een manier om twee boeken vertaald te krijgen zonder dat de rechten van de uitgever geschonden worden?
Mvg,
Sonja
Reactie by Sonja — 17 april 2008 @ 18.04 uur
Beste Sonja,
Ik denk dat je deze vraag het beste aan FRee Musketeers kunt stellen. Ik ken je contract niet, ik weet niet welke voorwaarden erin staan. Zo te zien heeft Free Musketeers banden met Engelstalige, soortgelijke uitgevers. Dit staat er op hun site: Free Musketeers is een organisatie die wordt gerund door wereldreizigers. Of je nou een boek in het Engels, het Spaans, het Hongaars of het IJslands hebt geschreven: wij draaien onze hand er niet voor om. Daarnaast hebben wij een samenwerkingsverband met een grote internationale printing-on-demand-uitgeverij. Daardoor kunnen wij je in contact brengen met o.m. de Amerikaanse en Engelse markt.
Ik zou zeggen: neem contact met hen op. Wie niet waagt, wie niet wint!
Reactie by Roswitha Pennewip — 18 april 2008 @ 6.59 uur
Hallo,
Een vraagje: stel, je wil een nieuw verschenen boek vertalen, hoe kan je dan zeker zijn dat er niemand anders óók bezig is met dit boek te vertalen? Of stuur je eerst een paar vertaalde bladzijden naar een uitgeverij met de vraag of ze het zien zitten?
Reactie by Ciska — 19 april 2008 @ 22.40 uur
Beste Ciska,
Ik kan je aanraden het stukje hierboven nog eens te lezen vanaf het kopje Rechten. Daarin wordt uitgelegd dat er op een boek auteursrecht rust. Een uitgever koopt de vertaalrechten van zo’n boek. Ken je een boek waarvan je vindt dat het het waard is om in het Nederlands te worden vertaald, dan zou je moeten uitzoeken of die rechten nog vrij zijn. Er zijn in Nederland behoorlijk veel uitgevers, dus dat zou een hele klus worden. Jouw optie kan natuurlijk ook, dan zou de uitgever aan wie jij je vertaalde pagina’s stuurt, moeten uitzoeken of de rechten nog vrij zijn. Overigens, het komt maar zelden voor dat een boek wordt uitgegeven op de manier die jij voorstelt. Een ander risico is dat de uitgever misschien wel iets ziet in het boek, maar het liever wil laten vertalen door een vertaler met wie hij al eerder heeft gewerkt.
Reactie by Roswitha Pennewip — 20 april 2008 @ 6.46 uur
Het lijkt inderdaad niet eenvoudig allemaal. Wat ik eigenlijk gewoon zou willen weten is hoe je zover geraakt dat een uitgeverij je kent en je dan voorstelt om een boek te vertalen.
Ik studeer dit jaar af als vertaler Frans-Spaans en zou graag fictie uit het Frans gaan vertalen maar weet niet wat de eerste stap is, niemand kent mij 🙂
Reactie by Ciska — 20 april 2008 @ 19.35 uur
Met dat probleem heeft iedere vertaler ooit te maken gehad. Het beste kun je uitgeverijen aanschrijven die het soort boeken uitgeven dat je graag zou willen vertalen. Je kunt ook e-mailen of bellen. En een kort stukje vertaling erbij voegen, kan ook geen kwaad. Stel in het begin ook geen te hoge eisen. Iedere vertaler werkt wel eens aan een boek dat hem of haar volstrekt niet bevalt. Veel gerenommeerde vertalers zijn ooit begonnen met damesromannetjes; een uitstekende vingeroefening. Haal nergens je neus voor op, bij elk boek dat je vertaalt, doe je ervaring op.
Reactie by Roswitha Pennewip — 21 april 2008 @ 6.48 uur
Oké Roswitha, met aanschrijven bedoel je dan de klassieke manier: motivatiebrief met cv?
Reactie by Ciska — 21 april 2008 @ 12.06 uur
Ja, gewoon een brief. Ouderwets op papier. Met in je cv de dingen die relevant zijn voor het vertalen. Succes!
Reactie by Roswitha Pennewip — 21 april 2008 @ 15.42 uur
Ik hoor vaak dat Belgische literaire vertalers minder aan de bak komen dan Nederlanders. Weet iemand hier meer over?
Reactie by Ciska — 22 april 2008 @ 14.27 uur
@Ciska:
Lees dit stuk:
http://www.boekvertalers.nl/2007/05/12/het-noorden-kwijt-de-literaire-vertalerij-in-vlaanderen
En vergeet vooral niet op alle links te klikken. Steller dezes kan op dit moment niet klagen over gebrek aan belangstelling, want is nog steeds niet aan een vervolgartikel toegekomen. Maar alle begin is ook voor Vlaamse vertalers moeilijk, inderdaad.
Reactie by Leen Van Den Broucke — 23 april 2008 @ 9.19 uur
Bedankt voor de info allemaal, nu ga ik meteen aan de slag!
Reactie by Ciska — 23 april 2008 @ 23.09 uur
Geachte Hr/Dames,
Graag zou ik thuis vertaalopdrachten willen uitwerken… Liefst van Duits, Engels of Frans naar Nederlands….Bij wie moet ik mij melden als “thuisvertaler”?
Met vriendelijke groet,
Lilian
Reactie by Lilian Roelofsen — 12 september 2008 @ 16.41 uur
Beste Lilian, omdat je vraag wel vaker wordt gesteld, heb ik er voor het blog iets over geschreven: Hoe kom ik aan een vertaalopdracht? Hopelijk vind je daar wat je wilt weten. Veel succes!
Reactie by Roswitha Pennewip — 15 september 2008 @ 9.43 uur
Hallo,
Ik was bezig met het zoeken van informatie over vertalen toen ik op deze blog terecht kwam. Ik zou heel graag vertaler worden, Nederlands/Engels en heb rond zitten kijken of er veel vraag naar is en wat de eisen zijn. Meestal 2 jaar ervaring of iets dergelijks en een opleiding. Ik heb geen van beide, maar ben wel van plan om de studie tolk/vertaler Nederlands/Engels te gaan en ook heb ik 6 maanden in Amerika gewoond. Omdat ik zelf verhalen schrijf in het Nederlands, maar vooral in het Engels twijfel ik of ik wel een opleiding zou moeten volgen. Ik beheers Nederlands en Engels beide, Engels waarschijnlijk zelfs beter dan het Nederlands. Nu was mijn vraag of een freelance vertaler eigenlijk wel een opleiding nodig heeft? Ik bedoel, als je zou kunnen laten zien dat je weet wat je doet en dat je het kan wat heeft het dan voor nut om een studie van 4 jaar te volgen.
Ik hoop dat je mij wat duidelijkheid zou kunnen geven. Ik zou het erg waarderen.
Alvast bedankt,
Groetjes
Maureen van Osch
Reactie by Maureen — 19 februari 2009 @ 1.21 uur
In principe zou een boekvertaler het zonder specifiek vertaaldiploma kunnen stellen, mits hij de bron- en de doeltaal perfect beheerst, over een uitstekend taalgevoel en grote algemene ontwikkeling beschikt, op de hoogte is van de nieuwste spelling, getalenteerd is en zeer, zeer kritisch kan kijken naar wat hij op schrift heeft gesteld. Het ene woordje uit de ene taal vertalen naar een woordje in een andere taal, daar is geen kunst aan. Het gaat erom in de vertaling de toon te behouden, de sfeer te behouden, de auteur recht te doen, en toch een net zo leesbaar boek af te leveren in de doeltaal als het origineel in de brontekst. En dat is wel een kunst.
Je hebt het vooral over vertalen naar het Engels. Als vertaler Engels-Nederlands weet ik niet wat de mogelijkheden zijn; alles wat ik hier zeg, heeft dan ook betrekking op het vertalen voor Nederlandse uitgeverijen.
Je moet je overigens niet voorstellen dat uitgeverijen blij opveren als je ze benadert voor een vertaling; dagelijks krijgen ze mailtjes, brieven en telefoontjes van aankomend vertalers die hun diensten aanbieden. Als een redactie van al die aankomend vertalers een proefvertaling zou moeten beoordelen, zouden ze niet meer toekomen aan hun eigenlijke werk. Wees dus niet teleurgesteld als je niets hoort! En mocht je toch werk krijgen, dan is het bepaald geen vetpot.
Succes!
Reactie by Roswitha Pennewip — 19 februari 2009 @ 8.08 uur
Super site, goede info. Wat als je een boek opnieuw wilt uitgeven, is al eens in het Nederlandsch vertaalt in 1910… Verloopt het auteursrecht? En mag ik die vertaling aanpassen?
Reactie by Hester — 19 maart 2010 @ 17.33 uur
Het auteursrecht verloopt, in Nederland dacht ik na 70 jaar, maar zeker weet ik dat niet, en in het buitenland kan het wel heel anders zijn. En na 100 jaar lijkt het me niet onverstandig een vertaling aan te passen, al was het maar in verband met de diverse spellingswijzigingen. Maar ik weet er het fijne niet van. Hiervoor zou je beter een expert op het gebied van auteursrecht kunnen raadplegen.
Reactie by Roswitha Pennewip — 21 maart 2010 @ 7.25 uur
hallo,
Ik zou graag een boek vanuit Engels willen vertalen. Het boek is in Nederland alleen te lezen als e-book (in het Engels) en dat is echt jammer omdat het voor een Nederlandse doelgroep belangrijke en heldere informatie bevat, de beste informatie op het gebied van het onderwerp.
Hoe ga ik nu te werk?
Reactie by sandra — 19 juni 2010 @ 17.48 uur
Beste Sandra,
Ook op een e-book rust auteursrecht. Wat dat betreft verschilt een e-book niet van een ‘papieren boek’. Je zou dus moeten zien te achterhalen wie over die rechten beschikt. Daar kun je achter komen door te schrijven naar de uitgever van je e-book. Vervolgens kun je proberen een Nederlandse uitgever te interesseren in het project, bijvoorbeeld een uitgever die al eerder iets heeft uitgegeven voor de bewuste doelgroep. Maar alles begint bij de houder van het auteursrecht! Die moet je dus zien te achterhalen voordat je het balletje aan het rollen brengt.
Reactie by Roswitha Pennewip — 20 juni 2010 @ 7.34 uur
Hoi Sandra,
Een relatie van mij wil graag dat ik zijn reeds verschenen Engelse boek naar het Nederlands vertaal. Ik ben gediplomeerd ‘native’ ex-NGTV vertaler, dus hier draai ik mijn hand niet voor om ondanks het feit dat ik nog nooit een boek vertaald heb – ik heb wel veel ervaring met andere vertalingen.
Hij heeft zijn boek via AuthorHouse in Engeland uitgegeven, en er is nu al behoorlijke interesse voor met uitnodigingen voor radio interviews en belangstelling van academici. Erg spannend allemaal, temeer omdat dit voor hem ook de eerste keer is dat hij een boek geschreven heeft. Hij is dan ook bijzonder blue en onervaren op dit gebied.
Hij schrok erg van mijn vraag voor 5 cent per woord voor 133.000 woorden. (Ik ging af op een tarief op internet van 6 cent, hoewel mijn zakelijke vertalingen altijd 12-18 cent/woord opbrachten).
Ik heb hem meerdere malen gevraagd wat voor soort contract hij heeft met AuthorHouse, en of hij open staat voor een ander tarief in combinatie met een soort licensie, maar ik heb nog geen helder antwoord gekregen. Volgens mij weet hij niet eens wat de ‘ramifications’ zijn.
Is er een website waar ik (en/of hijzelf) een beetje wegwijs kan worden uit de verschillende financiele mogelijkheden? Mijn contacten met hem verlopen redelijk goed, en hij is redelijk vastbesloten om met mij in zee te gaan. Nu alleen nog goed advies over een goed uitgebalanceerde betalingsstructuur!
Complimenten trouwens voor deze site – errug informatief!
Reactie by Betty — 20 juni 2010 @ 22.48 uur
AuthorHouse is een uitgeverij voor selfpublishing. Hier betaalt de auteur de uitgeverij voor het laten uitgeven van een boek. Dit in tegenstelling tot een ‘normale’ uitgeverij, waar de uitgeverij de auteur betaalt om het boek te mogen uitgeven.
Dergelijke uitgeverijen bestaan in Nederland ook. Hoe het met het auteursrecht zit, zou ik niet weten.
Over tarieven doen we geen uitspraken. Een idee over vertaalcontracten kun je opdoen op de site van de VvL.
De redactie van dit blog heeft geen enkele ervaring met selfpublishing uitgeverijen, dus kunnen we je geen advies geven.
Reactie by Roswitha Pennewip — 21 juni 2010 @ 7.46 uur
Informatie over tarieven die voor literaire (maar niet alleen literaire) vertalingen als ‘redelijk en gangbaar’ worden beschouwd, kun je onder andere vinden op de website van het Expertisecentrum Literair Vertalen. Bedenk dat je voor de vertaling van ‘hoogwaardige’ non-fictie tegenwoordig ook een beurs kunt aanvragen bij het Nederlands Letterenfonds. Daarvoor moet je wel het door Roswitha al genoemde modelcontract — met daarin het bijbehorende tarief — kunnen overleggen. Voor wetenschappelijke vertalingen liggen de tarieven hoger.
Reactie by Richard Kwakkel — 21 juni 2010 @ 9.54 uur
Hallo,
Bij deze wil ik informeren voor mijn vader, die als fanatiek lezer, al heel lang op zoek is naar de Nederlandse vertaling van het boek “Caesar’s Women”, van McCullough, Colleen.
Is dit boek wel vertaald naar het Nederlands en zo niet, weten jullie waarom niet en is er een Nederlands boek dat veel aandacht besteed aan de vrouwen van Caesar?
Dit i.v.m. de verjaardag van mijn vader want ik wil hem graag verrassen met een boek dat hij nog niet heeft. Hij leest vooral geschiedkundige boeken.
Reactie by Coen — 20 augustus 2010 @ 22.06 uur
Je kunt op de website van de Koninklijke Bibliotheek nakijken of een boek in de Nederlandse vertaling is verschenen. Ga naar de website en zoek in Catalogi.
Reactie by Els Franci — 21 augustus 2010 @ 10.54 uur
L.S.
Ook ik heb me laten verleiden tot een belletje naar een uitgeverij (Luiting),
om een boek te laten vertalen, eventueel voor eigen kosten, dit boek staat
hoog op de verkooplijsten in amerika, ik kom er maar niet verder mee, en Luiting laat niets meer van zich horen.
Het betreft het genre Afghanistan en Irak non-fictie wie kan helpen……….
Jan
Reactie by j.kottink — 7 januari 2011 @ 10.46 uur
Beste Jan,
In het blogstuk waarop je hebt gereageerd, staat iets over rechten. Ik vermoed dat je de rechten van dit boek niet hebt aangekocht. Zolang Luitingh niet over de rechten beschikt, kunnen ze niets doen. Als dit boek in Amerika inderdaad zo goed wordt verkocht, bestaat er een grote kans dat de rechten al zijn aangekocht. Uiteraard weten we niet door welke uitgeverij.
Je hebt Luitingh aangeboden op jouw kosten dit boek te laten vertalen. Ik weet niet of je bedoelt dat je het zelf wel voor niets zou willen vertalen. Als je een beetje snuffelt op dit blog, zou je zien dat boekvertalers zich sterk maken voor iets meer dan een hongerloontje. Iemand die aanbiedt wel voor niets te willen vertalen, ondermijnt hun streven; in feite pleegt die persoon broodroof.
Ik weet niet wat voor werk jij doet, maar ik kan me voorstellen dat je het niet fijn zou vinden wanneer iemand dat werk voor niks wil doen.
Als je bedoelde dat je de vertaalkosten graag op je zou willen nemen, heb ik uiteraard niets gezegd. Echter, dit zijn niet de grote kosten; dat zijn de rechten die aan de Amerikaanse uitgeverij zouden moeten worden betaald.
Reactie by Roswitha Pennewip — 7 januari 2011 @ 16.57 uur
Beste Jan,
Waarschijnlijk kun je de vertaler het beste door de uitgeverij laten kiezen. De redactie weet doorgaans wel wie geschikt is voor een bepaald soort boek, een beetje thuis is in het onderwerp en met de stijl van de auteur overweg kan. Als je geen vertaler van beroep bent, kun je beter niet zelf aan de slag gaan — uitgevers weten dat amateurvertalingen bijna altijd veel extra werk (en dus kosten) met zich meebrengen, dus daar beginnen ze liever niet aan.
Op http://www.nederland-web.nl/r/Uitgeverijen_van_boeken/ kun je je een beetje oriënteren, en er zijn nog andere sites waarop je kunt zien wie in uitgeversland wie is. Misschien is Luitingh niet de uitgeverij die je zoekt; voor een boek als het jouwe zal b.v. Balans qua fonds waarschijnlijk geschikter zijn. Bovendien kan een uitgever gemakkelijker dan een particulier nagaan of er al iemand met jouw boek bezig is, of de rechten nog vrij zijn enzovoort. Het helpt ook als je weet welke redacteur je moet hebben. Als je iemand van naam kent (er staan er meestal wel een paar op de website van de uitgeverij) maak je meer kans op een antwoord, eventueel zelfs met tips.
Over tips gesproken, hier is er nog een van mij: bied niet meteen aan alles zelf te bekostigen — je weet niet waar je aan begint! Als het boek in Amerika een seller is, kun je voor de rechten aan bedragen met vier nullen denken, en dan nog de vertaling, waaraan je afhankelijk van de lengte van de tekst ook een duizendje of wat (want voor een ervaren vertaler wel een maand of wat) kwijt zult zijn.
Succes!
Gerda
Reactie by Gerda Baardman — 7 januari 2011 @ 18.54 uur
Hallo,
Ik heb een boek (geschreven enkele eeuwen geleden) voor mezelf vertaald, maar ik ben onlangs te weten gekomen dat er in het Nederlands een vertaling bestaat van een deel van het boek. Ik veronderstel dat voor het Nederlandse taalgebied de vertaalde hoofdstukken auteursrechterlijk beschermd zijn, maar wat met dezelfde hoofdstukken die ik nogmaals vertaald heb?
Alvast bedankt,
Reactie by Wouter — 12 februari 2011 @ 17.19 uur
De brontekst is dus enkele eeuwen oud, daarop rust geen auteursrecht meer. Een gedeelte daarvan is vertaald. Op die vertaling, mits recent, rust auteursrecht.
Op jouw eigen vertaling heb jij auteursrecht. Een brontekst kan meerdere malen vertaald zijn, denk bijvoorbeeld aan Shakespeare, en iedere vertaler daarvan beschikt over het auteursrecht van de eigen vertaling, tenzij dat inmiddels is verlopen, want het blijft geldig tot 70 jaar na het overlijden van de rechthebbende.
Van een brontekst kunnen dus meerdere vertalingen bestaan, en het auteursrecht van elk van die vertalingen berust bij de vertaler.
Hopelijk is je vraag hiermee beantwoord.
Reactie by Roswitha Pennewip — 13 februari 2011 @ 11.55 uur
Lieve mensen…
Ik sta er van te kijken waarom de kosten van het vertalen van MIJN eigen boek, zoveel geld blijkt te kosten. Mijn roman van 130.000 woorden komt
a.s. Maart op de “markt” Ik heb Engelssprekend familie en veel vrienden, die mijn, in het Nederlands geschreven manuscript, niet kunnen lezen.
Ik ‘zoek’ een competente vertaler, die voor een acceptabele prijs mijn teksten om kan zetten naar de Engelse taal.
Nou, ik ben benieuwd! Ik weet helemaal niet of ik bij u aan het juiste adres ben.
Met warme groeten.
Igo Jerphanion, auteur.
Reactie by Igo Jerphanion — 28 februari 2011 @ 11.50 uur
Als u de roman zelf hebt geschreven, en die in eigen beheer uitgeeft, kunt u zelf een vertaler gaan zoeken om het boek naar het Engels te vertalen. Tenzij uw roman verschijnt bij een uitgeverij, dan kunt u zich het best met uw vraag tot die uitgeverij wenden, want wij weten niet wat er allemaal in het contract staat.
Helaas vertalen de vertalers hier vrijwel allemaal naar het Nederlands. U kunt het best een vertaler zoeken die het Engels als moedertaal heeft. Over tarieven kunnen we uiteraard geen uitsluitsel geven, maar voor een tekst van 130 000 woorden kunt u rekenen op een fiks bedrag. Vertalen is immers een vak waarmee vertalers in hun onderhoud voorzien. Met een dergelijke klus zou de vertaler minimaal twee maanden aan het werk zijn, waarschijnlijk langer. En van wat hij in die tijd verdient, moet hij de huur betalen, de sociale lasten ophoesten, de kosten voor energie en internet voldoen, en brood op tafel zetten. Het is onredelijk om te denken dat een vertaler zo’n klus voor een schijntje zou doen. Houd daar rekening mee wanneer u onderhandelt over een acceptabele prijs!
Reactie by Roswitha Pennewip — 28 februari 2011 @ 15.23 uur
Ik heb een boekje vertaald dat oorspronkelijk in het Tsjechisch is geschreven. Het oorspronkelijke boek is in 1964 in Praag uitgegeven (dat exemplaar heb ik gebruikt), daarna nooit meer. De schrijver is in 1996 (plusminus) overleden. De uitgeverij van toen bestaat niet meer. Geen idee wie de rechten heeft geërfd. Er zullen wel rechten zijn op de oorspronkelijke tekst, maar hoe kom ik daarachter?
Reactie by m roelofsen — 5 maart 2011 @ 17.40 uur
Helaas kunnen we u daarbij niet helpen; we weten het domweg niet. U zou een poging kunnen doen de nabestaanden van de auteur te achterhalen, is het eerste wat in ons opkomt.
Hoewel we dus niet erg behulpzaam kunnen zijn, hebben we uw reactie toch gepubliceerd, in de hoop dat er zich iemand meldt die het wel weet.
Reactie by Roswitha Pennewip — 5 maart 2011 @ 20.33 uur
Dank voor uw antwoord. We wachten maar even af.
Reactie by m roelofsen — 5 maart 2011 @ 23.25 uur
@ Igo Jerphanion
Voor een vertaling van Nederlands naar Engels is het handig om een opdracht op http://www.Proz.com te plaatsen. Hier bevinden zich vertalers die wellicht aan jouw wensen zullen voldoen.
Het lijkt me wel handig om wat details te vermelden zoals:
– wie is de doelgroep
– wanneer moet de vertaling af zijn (en dan rekening houden inderdaad met minimaal 2 maanden, waarna ook nog moet worden proefgelezen).
Ook zou ik je willen adviseren om een stukje tekst te plaatsen met het verzoek voor een proefvertaling zodat je kunt zien of de stijl past bij het orgineel.
Ik hanteer meestal 2 offertes: één voor een snelle levering (bijvoorbeeld 2,5 maand), één waarin ik meer tijd krijg/ neem (bijvoorbeeld 3,5 maand), waardoor de kosten omlaag gaan omdat ik ook andere opdrachten aan kan nemen.
Wat ook handig is (zoals uit mijn ervaring is gebleken) is om een projectmanagement systeem te hanteren, hierin kan zowel de vertaler als jij de voortgang in de gaten houden en kun jij, als auteur, vragen en opmerkingen plaatsen die de vertaler kan verwerken.
Veel succes!
Reactie by Annelies Nelissen — 7 maart 2011 @ 9.50 uur
Een vraagje: Ik ben een werkboek aan het vertalen uit het Engels/Amerikaans, waar nog geen vertaling van is.
Het materiaal wil ik namelijk voor mijn cursussen, ook online-cursussen, gebruiken. Kan ik dat zomaar doen? Of gelden in dat geval ook auteursrechten. Als ik namelijk publiciteit voor mijn cursussen maak, zal de auteur en het boek genoemd worden. Bovendien is er ook een vereniging rondom vrienden van die auteur (die zelf overigens al overleden is in 1968). Wat voor risico loop ik?
Bedankt alvast voor het antwoord.
Reactie by Antoinet — 15 juni 2011 @ 16.46 uur
Het auteursrecht op de oorspronkelijke tekst berust bij de auteur.
Als je een vertaling wilt maken, moet je bovendien de vertaalrechten kopen van de buitenlandse agent. Je mag uiteraard wel naar het boek verwijzen, maar als je de tekst wilt vertalen en die vertaling openbaar maken, zul je toch contact moeten opnemen met de nabestaanden van de auteur of de buitenlandse uitgeverij.
Wat voor risico je precies loopt, weet ik niet, maar je zou wat je
doet kunnen vergelijken met diefstal. In het gunstigste geval zijn
de nabestaanden verguld dat je de teksten van de auteur wilt
gebruiken en kost het je niets, in het slechtste geval, als je
zonder toestemming publiceert, spannen ze een rechtszaak tegen je aan.
Ik raad je aan contact op te nemen, misschien kan dat via de
uitgever.
Reactie by Roswitha Pennewip — 15 juni 2011 @ 17.34 uur
Hartelijk dank voor het antwoord.
Dat is goed om op tijd te weten.
Reactie by Antoinet — 15 juni 2011 @ 18.29 uur
hoi, ik heb zelf een boek geschreven in het nederlands maar zou die in het spaans vertaald willen hebben is dat mogelijk en hoeveel zou het kosten en waar zou ik het kunnen laten doen
Reactie by muroni — 18 juni 2011 @ 23.59 uur
Je zou even een eindje naar boven kunnen scrollen, daar staat een dergelijke vraag van Igo Jerphanion over het vertalen van een boek naar het Engels. Het antwoord geldt waarschijnlijk ook voor jouw boek.
De redactie van dit blog kan en wil geen intermediair zijn tussen opdrachtgever en vertaler. Er staan in de andere reacties hierboven voldoende tips om verder te komen. Zoals daar ook te lezen staat, is vertalen een vak waarmee de vertaler voor brood op de plank zorgt. Je moet dus rekening houden met kosten, zoals een loodgieter ook niet voor een schijntje een klus afwerkt.
Veel succes met het laten vertalen van je boek!
Reactie by Roswitha Pennewip — 19 juni 2011 @ 6.46 uur
Heeft iemand enig idee hoeveel vertaalde kinderboeken er jaarlijks op de Nederlandes markt verschijnen? Voor alle duideljkheid: Vertaald uit een vreemde taal in het Nederlands.
Reactie by Jan Quest — 28 oktober 2011 @ 20.38 uur
Hallo,
Ik wil graag een boek vertalen naar het Turks en heb hiervoor de schrijver benaderd per mail. Er is nog geen reactie gekomen.
Daar dit voor mij onbekend terrein is, zou ik willen vragen aan welke punten ik zou moeten denken en welke afspraken ik het beste hierover zou kunnen maken.
Reactie by Aytekin Bayrak — 13 maart 2012 @ 16.27 uur
@Aytekin Bayrak:
De normale gang van zaken is dat u eerst een uitgever zoekt die het boek op de markt wil brengen. Die uitgever koopt dan, als hij er brood in ziet, de vertaalrechten van de uitgever van het Nederlandse boek. Als u het boek in eigen beheer wilt uitgeven, zult u zelf de vertaalrechten van de Nederlandse uitgever moeten kopen.
U kunt beter niet beginnen met vertalen totdat duidelijk is dat het boek inderdaad uitgegeven kan worden en dat de rechten goed geregeld zijn.
Zie ook het stuk waarop u hebt gereageerd en de vele eerdere reacties.
Reactie by Wim — 15 maart 2012 @ 14.23 uur
Ik heb een Spaanstalig boek gelezen (2012), wat ik graag zelf wil vertalen naar het Nederlands.
Heb de opleiding vertaler afgerond maar heb er niet mijn beroep van gemaakt. Zou dit boek graag zelf willen vertalen, maar weet dat uitgevers werken met vaste vertalers. Aan welke kosten (bedrag) zou ik moeten denken als ik rechtstreeks contact opneem met de Spaanse uitgever, het boek zelf ga vertalen en het boek zelf ga laten drukken. Komt deze aanpak vaker voor?
En voor welke kosten kom ik te staan, naast de vertaalrechten?
Betaal je naast vertaalrechten ook auteursrecht?
Reactie by Martine Jansen — 12 april 2012 @ 16.19 uur
De auteur van het Spaanstalige boek en zijn uitgever beschikken over de rechten. U zou die dus eerst moeten benaderen. Wie weet zijn de rechten al gekocht door een Nederlandse uitgeverij…
We kunnen niets over de kosten zeggen, dat weten we gewoon niet. Dat is voor elk boek anders. Dat hangt bijvoorbeeld al af van het aantal woorden. Of het papier, de omslag, de kosten van een drukker en een binder. En dan moet er nog worden gezorgd voor de distributie…
Deze aanpak zal vrij weinig voorkomen. Het is dan ook nogal een gedoe.
Hoe dan ook, u zult eerst achter de rechten aan moeten.
Reactie by Roswitha Pennewip — 12 april 2012 @ 16.34 uur