Op mijn vorige bijdrage aan dit blog, Rozengeur en maneschijn, kwam een reactie van Jeanette, die een prachtige website over boeken in het romantische genre heeft, en ook actief is op het forum van chasingdreams. Uit haar reactie op ons blog, en ook uit de berichtjes die ze over dit blog op bovengenoemd forum heeft geplaatst, blijkt dat zij (en met haar vele anderen) graag zou zien dat er meer romantische en eventueel historische romans zouden worden vertaald.
Hoe het werkt
Helaas hebben vertalers dit niet in de hand. Zij kunnen niet kiezen wat er in Nederland in vertaling op de markt wordt gebracht. Ze krijgen enkel werk aangeboden door uitgeverijen. Goed, het gebeurt weleens dat een vertaler een op eigen initiatief vertaald boek uitgegeven krijgt, maar dat is uiterst zeldzaam.
Ik wil graag even uitleggen hoe het er in ons vak aan toe gaat. De vertaler zit thuis, want hij of zij is freelancer, dus níét in dienst van een uitgeverij. Plotseling gaat de telefoon of floept er een mailtje binnen. Of de vertaler maar even iets wil vertalen. De vertaling moet op een bepaalde datum worden ingeleverd. Als de vertaler tijd heeft om het boek te vertalen, wordt er over het tarief onderhandeld. Worden beide partijen het eens, kan de vertaler aan de slag en ligt er te zijner tijd een nieuw, vertaald boek in de boekhandel.
Rechten
Waarom kunnen vertalers niet zelf kiezen welke boeken zij willen vertalen? Dat heeft te maken met de rechten. Het kost behoorlijk wat geld om de vertaalrechten van een buitenlands boek te kopen. Een boek mag immers niet zomaar worden uitgegeven. Er rust auteursrecht op. Dat wil zeggen dat het boek geestelijk eigendom van de auteur is, en ook van de uitgeverij waar het is verschenen. Het zomaar in vertaling uitgeven zou een soort diefstal zijn. De buitenlandse uitgeverij wil aan het boek verdienen, en de auteur uiteraard ook. Dus kunnen ze de vertaalrechten verkopen. Het gaat vaak om zulke hoge bedragen dat een vertaler, die immers voor een hongerloontje op zijn of haar zolderkamertje zit te zwoegen, die niet zou kunnen opbrengen. Een uitgeverij kan dat wel.
Der arme Poet, schilderij van Carl Spitzer
De Nederlandse uitgeverij betaalt dus de rechten voor een uitgave in het Nederlands taalgebied, en kan alleen maar hopen dat ze het bedrag zal terugverdienen doordat het boek goed verkoopt. Naast het recht een boek in vertaling uit te brengen, zijn er soms ook rechten voor de eventuele illustraties, of voor het boekomslag. Vaak zijn die echter te duur voor de uitgeverij. Daarom zie je in de Nederlandse editie meestal de illustraties niet terug, en het komt ook dikwijls voor dat er voor de Nederlandse markt voor een ander omslagontwerp wordt gekozen.
Op internationale uitgeversbeurzen worden de rechten van boeken aangeboden door uitgeverijen uit vele landen. Soms zijn deze boeken al helemaal klaar en uitgegeven, maar het komt ook voor dat de boeken nog in de maak zijn. In het eerste geval krijgt de vertaler het boek in boekvorm ter vertaling, in het andere geval als een manuscript op A4’tjes, of, wanneer het al verder gevorderd is, als een advanced reader’s copy: die ziet eruit als een echt boek, maar er kunnen door de buitenlandse uitgever of auteur nog correcties in worden aangebracht. Dat geldt zeker voor de getypte manuscripten. Vaak moet de Nederlandse vertaler al die correcties nog invoeren in zijn of haar vertaling, een hels karwei.
De vertaler wikt, de uitgever beschikt
Vertalers zijn dus geheel afhankelijk van wat hun ter vertaling wordt aangeboden. Slechts in uitzonderlijke gevallen hebben zij daar zelf iets over te zeggen. Het enige wat de vertaler kan doen, is een vertaling aannemen, of weigeren. Helaas, het is niet anders… Het zijn de uitgeverijen die de dienst uitmaken.
Tags: vertaal-ABC
-
Wij begrijpen dat best. Maar het is voor ons onbegrijpelijk dat uitgevers bepaalde delen van een serie laten vertalen en uitgeven en dan ook delen overslaan. Kijk eens naar de Cynster-serie van de schrijfster Stephanie Laurens. Een uiterst populaire serie. Het ene deel wel en het andere niet. Daar worden lezeressen dus heel boos van.
Er worden heel wat mails naar die uitgevers gestuurd en slechts zelden komt daar een positieve reactie op.
Als ze met wat meer deskundigheid en wat meer zorg de te vertalen boeken zouden uitkiezen dan zou het aantal lezeressen vanzelf groter worden en als vanzelf zouden dan ook de vertalers meer werk krijgen. En leuker werk want er zijn veel echt goede romans. -
Bedankt voor je uitleg. Ik begrijp dat uitgeverijen de vertalers werk geven en niet andersom. Ik ben blij met de vele uren die jullie zwoegend op zolderkamertjes doorbrengen met het vertalen van vele boeken!
Ik blijf het wel onbegrijpelijk vinden dat uitgeverijen series van een schrijver niet in de juiste volgorde vertalen. Ik vind het niet getuigen van een goede planning.
-
Ik werk als freelance vertaler voor een kleinschalige uitgeverij van astrologische boeken en verkeer in de gelukkige positie dat ik samen met mijn uitgever overleg over eventueel te vertalen boeken, zodat ik ook zelf mag/kan beoordelen of het wel de moeite waard is om een bepaald boek te vertalen. Ik heb een aantal jaren geleden een astrologische beroepsopleiding gevolgd en ben dus goed ingevoerd in de materie. Al doe ik daar inhoudelijk nog maar weinig mee, het heeft natuurlijk mijn interesse en ik vind het een uitdaging om zo’n boek zo adequaat mogelijk, zowel technisch als inhoudelijk, te vertalen. Ik prijs mezelf gelukkig met het feit dat ik dus in principe altijd een boek vertaal dat bij me past. Ik kan me maar moeilijk voorstellen een boek te moeten vertalen waar je ‘niks mee hebt’. Ik werk ook als corrector voor verschillende uitgeverijen en vind het(soms)al een crime om een boek te moeten corrigeren dat me niet ligt, en dat gaat dan maar om een paar dagen werk. Een vertaling maken duurt maanden; wat een opgave als zo’n boek je niet ligt, lijkt me.
Ik heb trouwens een tijdje geleden bij diverse uitgevers geprobeerd om een boek vertaald te krijgen over een onderwerp waar ik een persoonlijke passie voor heb, en heb inderdaad ervaren hoe lastig het is om dat voor elkaar te krijgen. De meeste uitgevers die ik benaderd heb vonden het inhoudelijk interessant, mijn gedeeltelijke proefvertaling geslaagd, maar commercieel een te groot risico. Jammer inderdaad, dat je als privepersoon niet het geld hebt om dit soort projecten te realiseren, dan konden meer mensen hun vertaalpassie combineren met een persoonlijke passie. -
Hallo,
Enig idee hoe het zit met ‘autonome’ vertalingen van ouder werk? Concreet:
ik ben bezig met een werk uit het Frans dat (emotioneel) ‘van mij’ is. Is van een in Nederland (nog) onbekend auteur. Geschreven in 1906. In het Frans voor de het laatst gepubliceerd in 1990. Wie heeft de (auteurs)rechten van (mijn, de) vertaling? Is er een tijdslimiet?Hoop dat je me wat pointers kunt geven.
Dank,
Ruud Ronteltap
http://ruudronteltap.squarespace.com/ -
Ik heb een vraagje hierover. Ik heb zelf een boek geschreven over de tijd die mijn man en ik in Oeganda hebben doorgebracht (“Een enkeltje Oeganda”). Nou hebben we daar vrienden leren kennen die alleen Engels spreken en graag mijn boek zouden willen hebben, echter het is in het Nederlands geschreven. Het betreft maar twee stuks. De uitgeverij is Free Musketeers. Is er een manier om twee boeken vertaald te krijgen zonder dat de rechten van de uitgever geschonden worden?
Mvg,
Sonja
-
Hallo,
Een vraagje: stel, je wil een nieuw verschenen boek vertalen, hoe kan je dan zeker zijn dat er niemand anders óók bezig is met dit boek te vertalen? Of stuur je eerst een paar vertaalde bladzijden naar een uitgeverij met de vraag of ze het zien zitten?
-
Het lijkt inderdaad niet eenvoudig allemaal. Wat ik eigenlijk gewoon zou willen weten is hoe je zover geraakt dat een uitgeverij je kent en je dan voorstelt om een boek te vertalen.
Ik studeer dit jaar af als vertaler Frans-Spaans en zou graag fictie uit het Frans gaan vertalen maar weet niet wat de eerste stap is, niemand kent mij 🙂 -
Oké Roswitha, met aanschrijven bedoel je dan de klassieke manier: motivatiebrief met cv?
-
Ik hoor vaak dat Belgische literaire vertalers minder aan de bak komen dan Nederlanders. Weet iemand hier meer over?
-
Bedankt voor de info allemaal, nu ga ik meteen aan de slag!
-
Geachte Hr/Dames,
Graag zou ik thuis vertaalopdrachten willen uitwerken… Liefst van Duits, Engels of Frans naar Nederlands….Bij wie moet ik mij melden als “thuisvertaler”?
Met vriendelijke groet,
Lilian -
Hallo,
Ik was bezig met het zoeken van informatie over vertalen toen ik op deze blog terecht kwam. Ik zou heel graag vertaler worden, Nederlands/Engels en heb rond zitten kijken of er veel vraag naar is en wat de eisen zijn. Meestal 2 jaar ervaring of iets dergelijks en een opleiding. Ik heb geen van beide, maar ben wel van plan om de studie tolk/vertaler Nederlands/Engels te gaan en ook heb ik 6 maanden in Amerika gewoond. Omdat ik zelf verhalen schrijf in het Nederlands, maar vooral in het Engels twijfel ik of ik wel een opleiding zou moeten volgen. Ik beheers Nederlands en Engels beide, Engels waarschijnlijk zelfs beter dan het Nederlands. Nu was mijn vraag of een freelance vertaler eigenlijk wel een opleiding nodig heeft? Ik bedoel, als je zou kunnen laten zien dat je weet wat je doet en dat je het kan wat heeft het dan voor nut om een studie van 4 jaar te volgen.
Ik hoop dat je mij wat duidelijkheid zou kunnen geven. Ik zou het erg waarderen.
Alvast bedankt,
Groetjes
Maureen van Osch
-
hallo,
Ik zou graag een boek vanuit Engels willen vertalen. Het boek is in Nederland alleen te lezen als e-book (in het Engels) en dat is echt jammer omdat het voor een Nederlandse doelgroep belangrijke en heldere informatie bevat, de beste informatie op het gebied van het onderwerp.
Hoe ga ik nu te werk? -
Hoi Sandra,
Een relatie van mij wil graag dat ik zijn reeds verschenen Engelse boek naar het Nederlands vertaal. Ik ben gediplomeerd ‘native’ ex-NGTV vertaler, dus hier draai ik mijn hand niet voor om ondanks het feit dat ik nog nooit een boek vertaald heb – ik heb wel veel ervaring met andere vertalingen.
Hij heeft zijn boek via AuthorHouse in Engeland uitgegeven, en er is nu al behoorlijke interesse voor met uitnodigingen voor radio interviews en belangstelling van academici. Erg spannend allemaal, temeer omdat dit voor hem ook de eerste keer is dat hij een boek geschreven heeft. Hij is dan ook bijzonder blue en onervaren op dit gebied.
Hij schrok erg van mijn vraag voor 5 cent per woord voor 133.000 woorden. (Ik ging af op een tarief op internet van 6 cent, hoewel mijn zakelijke vertalingen altijd 12-18 cent/woord opbrachten).
Ik heb hem meerdere malen gevraagd wat voor soort contract hij heeft met AuthorHouse, en of hij open staat voor een ander tarief in combinatie met een soort licensie, maar ik heb nog geen helder antwoord gekregen. Volgens mij weet hij niet eens wat de ‘ramifications’ zijn.
Is er een website waar ik (en/of hijzelf) een beetje wegwijs kan worden uit de verschillende financiele mogelijkheden? Mijn contacten met hem verlopen redelijk goed, en hij is redelijk vastbesloten om met mij in zee te gaan. Nu alleen nog goed advies over een goed uitgebalanceerde betalingsstructuur!
Complimenten trouwens voor deze site – errug informatief!
-
Hallo,
Bij deze wil ik informeren voor mijn vader, die als fanatiek lezer, al heel lang op zoek is naar de Nederlandse vertaling van het boek “Caesar’s Women”, van McCullough, Colleen.
Is dit boek wel vertaald naar het Nederlands en zo niet, weten jullie waarom niet en is er een Nederlands boek dat veel aandacht besteed aan de vrouwen van Caesar?
Dit i.v.m. de verjaardag van mijn vader want ik wil hem graag verrassen met een boek dat hij nog niet heeft. Hij leest vooral geschiedkundige boeken. -
Je kunt op de website van de Koninklijke Bibliotheek nakijken of een boek in de Nederlandse vertaling is verschenen. Ga naar de website en zoek in Catalogi.
-
L.S.
Ook ik heb me laten verleiden tot een belletje naar een uitgeverij (Luiting),
om een boek te laten vertalen, eventueel voor eigen kosten, dit boek staat
hoog op de verkooplijsten in amerika, ik kom er maar niet verder mee, en Luiting laat niets meer van zich horen.
Het betreft het genre Afghanistan en Irak non-fictie wie kan helpen……….Jan
-
Hallo,
Ik heb een boek (geschreven enkele eeuwen geleden) voor mezelf vertaald, maar ik ben onlangs te weten gekomen dat er in het Nederlands een vertaling bestaat van een deel van het boek. Ik veronderstel dat voor het Nederlandse taalgebied de vertaalde hoofdstukken auteursrechterlijk beschermd zijn, maar wat met dezelfde hoofdstukken die ik nogmaals vertaald heb?
Alvast bedankt,
-
Lieve mensen…
Ik sta er van te kijken waarom de kosten van het vertalen van MIJN eigen boek, zoveel geld blijkt te kosten. Mijn roman van 130.000 woorden komt
a.s. Maart op de “markt” Ik heb Engelssprekend familie en veel vrienden, die mijn, in het Nederlands geschreven manuscript, niet kunnen lezen.
Ik ‘zoek’ een competente vertaler, die voor een acceptabele prijs mijn teksten om kan zetten naar de Engelse taal.
Nou, ik ben benieuwd! Ik weet helemaal niet of ik bij u aan het juiste adres ben.
Met warme groeten.
Igo Jerphanion, auteur. -
Ik heb een boekje vertaald dat oorspronkelijk in het Tsjechisch is geschreven. Het oorspronkelijke boek is in 1964 in Praag uitgegeven (dat exemplaar heb ik gebruikt), daarna nooit meer. De schrijver is in 1996 (plusminus) overleden. De uitgeverij van toen bestaat niet meer. Geen idee wie de rechten heeft geërfd. Er zullen wel rechten zijn op de oorspronkelijke tekst, maar hoe kom ik daarachter?
-
Dank voor uw antwoord. We wachten maar even af.
-
@ Igo Jerphanion
Voor een vertaling van Nederlands naar Engels is het handig om een opdracht op http://www.Proz.com te plaatsen. Hier bevinden zich vertalers die wellicht aan jouw wensen zullen voldoen.
Het lijkt me wel handig om wat details te vermelden zoals:
– wie is de doelgroep
– wanneer moet de vertaling af zijn (en dan rekening houden inderdaad met minimaal 2 maanden, waarna ook nog moet worden proefgelezen).Ook zou ik je willen adviseren om een stukje tekst te plaatsen met het verzoek voor een proefvertaling zodat je kunt zien of de stijl past bij het orgineel.
Ik hanteer meestal 2 offertes: één voor een snelle levering (bijvoorbeeld 2,5 maand), één waarin ik meer tijd krijg/ neem (bijvoorbeeld 3,5 maand), waardoor de kosten omlaag gaan omdat ik ook andere opdrachten aan kan nemen.
Wat ook handig is (zoals uit mijn ervaring is gebleken) is om een projectmanagement systeem te hanteren, hierin kan zowel de vertaler als jij de voortgang in de gaten houden en kun jij, als auteur, vragen en opmerkingen plaatsen die de vertaler kan verwerken.Veel succes!
-
Een vraagje: Ik ben een werkboek aan het vertalen uit het Engels/Amerikaans, waar nog geen vertaling van is.
Het materiaal wil ik namelijk voor mijn cursussen, ook online-cursussen, gebruiken. Kan ik dat zomaar doen? Of gelden in dat geval ook auteursrechten. Als ik namelijk publiciteit voor mijn cursussen maak, zal de auteur en het boek genoemd worden. Bovendien is er ook een vereniging rondom vrienden van die auteur (die zelf overigens al overleden is in 1968). Wat voor risico loop ik?
Bedankt alvast voor het antwoord. -
Hartelijk dank voor het antwoord.
Dat is goed om op tijd te weten. -
hoi, ik heb zelf een boek geschreven in het nederlands maar zou die in het spaans vertaald willen hebben is dat mogelijk en hoeveel zou het kosten en waar zou ik het kunnen laten doen
-
Heeft iemand enig idee hoeveel vertaalde kinderboeken er jaarlijks op de Nederlandes markt verschijnen? Voor alle duideljkheid: Vertaald uit een vreemde taal in het Nederlands.
-
Hallo,
Ik wil graag een boek vertalen naar het Turks en heb hiervoor de schrijver benaderd per mail. Er is nog geen reactie gekomen.
Daar dit voor mij onbekend terrein is, zou ik willen vragen aan welke punten ik zou moeten denken en welke afspraken ik het beste hierover zou kunnen maken.
-
@Aytekin Bayrak:
De normale gang van zaken is dat u eerst een uitgever zoekt die het boek op de markt wil brengen. Die uitgever koopt dan, als hij er brood in ziet, de vertaalrechten van de uitgever van het Nederlandse boek. Als u het boek in eigen beheer wilt uitgeven, zult u zelf de vertaalrechten van de Nederlandse uitgever moeten kopen.
U kunt beter niet beginnen met vertalen totdat duidelijk is dat het boek inderdaad uitgegeven kan worden en dat de rechten goed geregeld zijn.
Zie ook het stuk waarop u hebt gereageerd en de vele eerdere reacties.
-
Ik heb een Spaanstalig boek gelezen (2012), wat ik graag zelf wil vertalen naar het Nederlands.
Heb de opleiding vertaler afgerond maar heb er niet mijn beroep van gemaakt. Zou dit boek graag zelf willen vertalen, maar weet dat uitgevers werken met vaste vertalers. Aan welke kosten (bedrag) zou ik moeten denken als ik rechtstreeks contact opneem met de Spaanse uitgever, het boek zelf ga vertalen en het boek zelf ga laten drukken. Komt deze aanpak vaker voor?
En voor welke kosten kom ik te staan, naast de vertaalrechten?
Betaal je naast vertaalrechten ook auteursrecht?
1 · 2 · Volgende ›
75 reacties
RSS-feed voor reacties op dit bericht
Trackback voor koppeling: http://www.boekvertalers.nl/2007/05/03/wanneer-wordt-een-boek-vertaald/trackback/