Boekvertalers Over het vak, de vertaler, de wereld en het boek

Maya Denneman (1981) is pas twee jaar bezig met vertalen, maar heeft ondertussen al heel wat vertalingen (Engels-Nederlands) op haar naam staan. Dat zijn vooral allerlei soorten vrouwenboeken. Op het moment is ze met haar eerste thriller bezig.

Hoe ben je ertoe gekomen boeken te gaan vertalen?
Na mijn middelbare school wilde ik vooral iets gaan doen wat ik leuk vond, dat was dus Engels (en natuurkunde, maar de verdere studies daarin leken me te technisch gericht). Toen ik afstudeerde woonde ik toevallig net weer bij mijn ouders en durfde daardoor de gok te nemen om gewoon maar met vertalen te beginnen. Met een flinke dosis mazzel kwam ik nog snel aan een eerste opdracht ook.

Hoe lang vertaal je al?
Ruim twee jaar. En ik vind het erg leuk werk!

Noem eens een vertaaloplossing waar je trots op bent.
Iets grappigs uit het boek wat ik nu aan het afronden ben: Deelnemers aan een spel krijgen een velletje papier met de woorden jaws iv: ask nude jerk erop en moeten daarmee uitvinden waar ze nu weer heen moeten reizen. Het antwoord is te vinden door de letters te husselen en blijkt Jukkasjärvi in Zweden te zijn. Dus moest ik ook aan het husselen om met een Nederlandse vertaling te komen, wat jawz iv: n kreukdasje is geworden. Vervolgens gaan ze nog in op het feit dat er volgens hen nooit een vierde film van is verschenen en al helemaal niet met zo’n ondertitel. Dat kon ik in het Nederlands behouden, maar ik heb ze ook maar even de opmerking laten maken dat het raar is dat Jaws met een z geschreven wordt, want tja, die z moest ik wel hebben voor mijn Nederlandse tekst. Maar het grapje wordt nog verder ontwikkeld; ze fantaseren dat er ergens in Japan (want daar zijn ze nu) een vreemde naakte man op hen wacht. Daar heb ik van gemaakt dat er ergens in Japan een bioscoop is waar je alleen met een kreukdasje om naar binnen mag en dat Jaws iv daar draait. Totaal onzinnig, maar dat is het origineel ook, dus vond ik dat ik daar wel mee weg kon komen. En ik was allang blij dat er nog iets van een Nederlands woord uit te halen was, natuurlijk!

En een mislukking/frustratie.
Niet zozeer iets waar ik qua vertaling geen oplossing voor had, maar laatst had ik een eerste hoofdstuk naar een redactrice gestuurd zodat ze kon zien of ik een beetje op één lijn zat met wat zij in gedachten hadden. Ze vond toen dat het allemaal wat vlotter vertaald mocht, terwijl ik juist de duidelijk aanwezige stijl van de auteur probeerde over te brengen. Die heb ik toen maar losgelaten, waarop ik later weer van een ander te horen kreeg dat de stijl van de auteur ver*** was. Tja, soms weet je het dan gewoon niet meer.

Lees je zelf ook vertalingen?
Zelden. Maar ik heb dan ook nog dozen vol Engelstalige boeken die ik tijdens mijn studieverblijf in Engeland door mijn ouders en vriendje naar Nederland heb laten slepen. Bovendien vind ik dat ik lang niet genoeg grote Nederlandse auteurs heb gelezen, dus daar ben ik ook nog wel een tijdje zoet mee. Ach, ik ben nog jong…

Hoe kijk je aan tegen je relatie met uitgevers, persklaarmakers en redacteuren?
Over het algemeen heel positief. Zowel van feedback van redacteuren als van persklaarmakers leer ik vooral heel veel, en ik krijg vaak vlot antwoord via de mail als ik eens vragen heb.

Wat zou je graag veranderd zien?
Ehm… Het tarief? Het is allemaal leuk en aardig dat ik werk doe waar ik echt plezier in heb en omdat mijn vriend ook fulltime werkt redden we ons wel, maar in mijn eentje zou ik er niet van kunnen leven. En dat is eigenlijk diep triest.

Wie zou je graag nog eens vertalen?
Salman Rushdie. Al lijkt me dat volkomen onmogelijk. Maar die man kan zulke geweldige verhalen vertellen en is een echte woordkunstenaar. Ik heb de Engelse en Nederlandse versie van Fury / Woede (ooit boekenweekgeschenk en toen éérst in het Nederlands uitgegeven, dacht ik) in mijn bezit en ik ben nog steeds van plan die eens naast elkaar te leggen om te zien hoe dat is gegaan.

Wat vind je het moeilijkst aan vertalen?
Daar hebben we het eigenlijk al een beetje over gehad. Hoe zorg je ervoor dat je de stijl van de auteur geen geweld aandoet en toch leesbare, vlot lopende zinnen in het Nederlands neerzet. Ik merk dat ik nog steeds op zoek ben naar een goede middenweg (en hoop die ooit te vinden…).

Door Maya vertaalde boeken zijn onder andere:

Hoop en andere gevaarlijke verlangens van Laila Lalami (Sirene, 2006)
Ontmaskering van Talitha Stevenson (Bruna, te verschijnen)
Cash Express van Carolyn Parkhurst (Truth & Dare, te verschijnen)